Operacja „Wdrażanie innowacji w celu zachowania bioróżnorodności w obliczu zmian klimatu” (17-18.10.2019 r.) | DODR Wrocław

Zmienny klimat, leśnicy i Izery trzech żywiołów

Skutki zmian klimatu w Polsce i ich wpływ na różnorodność biologiczną oraz ochrona przyrody w rolnictwie to tematyka dwudniowego szkolenia w Nadleśnictwie Świeradów. Operację „Wdrażanie innowacji w celu zachowania bioróżnorodności w obliczu zmian klimatu” zrealizowano 17 i 18 października w formie wykładów połączonych z zajęciami terenowymi.

Szkolenie zostało zorganizowane przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą we Wrocławiu, w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR). Pierwszy dzień poświęcony był zagadnieniom merytorycznym. Podczas zajęć najważniejsze poruszane tematy dotyczyły wpływu zmian klimatu na różnorodność biologiczną w Polsce, a także ochrony przyrody w rolnictwie.

Geomatyka w lesie

Uczestnicy szkolenia mieli okazję zapoznać się z najnowszymi technologiami stosowanymi w lasach w celu ochrony przyrody, na przykładzie technik geomatycznych. Geomatyka zajmuje się problemami pozyskiwania, zbierania, utrzymywania, analizy, interpretacji, przesyłania i wykorzystywania informacji geoprzestrzennej (przestrzennej, geograficznej), czyli odniesionej do Ziemi. Pozyskiwanie oraz przetwarzanie danych środowiskowych w ten sposób jest nowatorskim rozwiązaniem w walce ze zmianami klimatu. Na kanwie tych systemów swoje podwaliny ma rolnictwo precyzyjne.

Zastosowanie technologii ICT (Information and Communications Technology) we współczesnych systemach produkcji rolnej to dziś główny trend rozwoju i postępu technologicznego w sektorze rolnictwa.

Izery trzech żywiołów

Góry Izerskie to miejsce, w którym w szczególny sposób spotykają się żywioły wody, powietrza i ziemi, tworząc unikalną enklawę dla specyficznej roślinności górskiej. Izerskie torfowiska, ze względu na wysokie położenie i wiek, są wyjątkowe w skali Europy. Na ich terenie możemy spotkać tak unikatowe gatunki roślin, jak rosiczka okrągłolistna, brzoza karłowata czy żurawina błotna. Ze względu fakt, iż większość torfowisk jest chroniona w ramach rezerwatów, dostęp do nich jest ograniczony i tylko szlaki turystyczne dają możliwość obcowania z tym oryginalnym zjawiskiem przyrody.

Dlatego jednym z punktów szkolenia była wycieczka po ogrodzie dydaktycznym „Izery Trzech Żywiołów”, aby z bliska zobaczyć jak wygląda torfowisko i wyjątkowa roślinność Gór Izerskich.

Odpowiedzialność leśnika

Drugi dzień to zajęcia terenowe – warsztaty, podczas których uczestnicy odwiedzili Centrum Edukacji Ekologicznej Natura 2000 – Izerskie Łąki. Trzeba podkreślić, że Lasy Państwowe podejmują wiele innowacyjnych rozwiązań, służących ochronie przyrody. Pomagają wybranym gatunkom zwierząt i roślin zasiedlić miejsca, gdzie gatunki te wyginęły poprzez tzw. reintrodukuję lub gdzie są zagrożone wyginięciem (restytucje). Dotyczy to np. cisa, sudeckich jodeł, cietrzewia czy głuszca. Szanse na przetrwanie mają dać ginącym gatunkom również strefy ochronne dla wybranych gatunków zwierząt (m.in. wokół gniazd ptaków).

Leśnicy są za nie szczególnie odpowiedzialni, ponieważ większość z nich znajduje się na gruntach zarządzanych przez LP, chociaż nie brak ich też na terenach rolniczych, użytkowanych przez prywatnych właścicieli. Poruszone zostały również kwestie skanalizowania ruchu turystycznego, jako metody ochrony cennych przyrodniczo terenów i gatunków.

Kwietne łąki i zapylacze

Wiele uwagi poświęcono również starym odmianom drzew owocowych oraz wykorzystaniem nowych technologii w ich ochronie. Przy okazji omawianego tematu zakładania kwietnych łąk nie zabrakło informacji o zapylaczach i ich roli w środowisku. Dodatkowo uczestnicy szkolenia mieli okazję zobaczyć jak Nadleśnictwo walczy ze zmianami klimatu na przykładzie realizowanego projektu „Mała retencja górska”.

Cele operacji

Celem operacji było uwypuklenie roli polskich obszarów wiejskich w ochronie różnorodności biologicznej i rozważenie potrzeby podejmowania innowacyjnych rozwiązań w zakresie nie tylko gospodarczej i społecznej, ale także na płaszczyźnie przyrodniczej, którą należy chronić przed nadmierną presją ze strony człowieka. Proponowane podczas szkolenia innowacyjne rozwiązania są inicjatywami, których celem jest podjęcie innowatorskiej decyzji o przekierowaniu rzeczywistości na obszarach wiejskich w stronę zrównoważonego rozwoju. Zdrowe, odporne ekosystemy posiadają większą zdolność do łagodzenia skutków zmian klimatu oraz do przystosowania się do nich, a więc do ograniczenia skali globalnego ocieplenia.

Finansowanie

Projekt opracowany przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą we Wrocławiu. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Szkolenie połączone z warsztatami zrealizowane w ramach operacji do realizacji w Planie Operacyjnym Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2018-2019. Dotyczy Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i obszarach wiejskich (SIR) województwa dolnośląskiego.

Monika Miniewska DODR