Operacja „Dobre przykłady współpracy wytwórców lokalnej żywności na przykładzie doświadczeń zagranicznych i polskich” (29.09-05.10.2019 r.) | DODR Wrocław

Skrzynka, sklepik, targ

WYJAZD STUDYJNY. Promocja i dystrybucja produktów z gospodarstw rolnych producentów z Niemiec, Austrii, Czech i Polski

„Dobre przykłady współpracy wytwórców lokalnej żywności na przykładzie doświadczeń zagranicznych i polskich” to tytuł wyjazdu studyjnego wspófinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Wyjazd do Niemiec, Austrii, Czech i Polski odbył się w dniach 29.09.2019–05.10.2019 i był efektem partnerstwa Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie wraz z Wielkopolskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, Dolnośląskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Wrocławiu oraz Zachodniopomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach.

Z czterech województw

W wyjeździe udział wzięło 26 uczestników z czterech województw. Byli wśród nich rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich, przedstawiciele lokalnych producentów rolnych już działających na rynku w ramach rolniczego handlu detalicznego, dostaw bezpośrednich, sprzedaży bezpośredniej lub MLO) oraz rolnicy zamierzający podjąć taką działalność, a także doradcy rolniczy i przedstawiciele wyższych uczelni.

Celem operacji było podniesienie poziomu wiedzy i kompetencji uczestników wyjazdu studyjnego w zakresie dystrybucji, promocji i produkcji produktów lokalnych poprzez prezentację dobrych praktyk. Szczególnie ważna była współpraca w rozwoju krótkich łańcuchów dostaw żywności, a także stworzenie warunków do nawiązywania i poszukiwania partnerów wśród podmiotów rynkowych.

Rodzina i znajomi

W odwiedzanych miejscach można było poznać ich historię, drogę do poszerzania oferty produktów i usług oraz sposoby ich dystrybucji i promocji. Wspólną cechą odwiedzanych rolniczych przedsiębiorstw było bazowanie na najbliższym kręgu odbiorców, czyli na rodzinie i znajomych w fazie wprowadzania produktów na rynek.

Jedni zaczynali od kilkorga bliskich, jak Michal Bernet prowadzący hodowlę bydła mięsnego i sklepik z własnymi wyrobami, drudzy od kilkudziesięciu, jak w przypadku spółki Okodorf Brodowin GmbH & Co z Weiβensee. Do osiągnięcia sukcesu ekonomicznego konieczne było współdziałanie z lokalnymi przetwórcami i producentami, którzy nie patrzyli na siebie jak na konkurencję, lecz jako na partnerów sprzyjających rozwojowi regionu, w którym wspólnie żyją i pracują.

Skrzynka z ziemniakami, skrzynka z kosmetykami

Doskonale pokazuje to sytuacja w miejscowości Dörferst w austriackim Tyrolu, gdzie producenci warzyw i owoców sprzedają swoje produkty w ramach tzw. skrzynek od rolnika. Mieliśmy okazję podpatrzeć, jak wygląda pakowanie dostarczonych produktów do tekturowych skrzynek, które kurierzy rozwożą do sześciu punktów dystrybucyjnych lub bezpośrednio do domów konsumentów. W działalność zaangażowani są także lokalni specjaliści w dziedzinie marketingu czy efektywnego zarządzania.

Owocem pracy jest sklep internetowy, w którym niemal 300 klientów tygodniowo zamawia świeże produkty prosto od rolników. W skrzynkach dostają oni różnorodne artykuły od lokalnych rolników ‒ od ziemniaków, warzyw korzeniowych, zielonych i grzybów, po sery, napoje, na kosmetykach naturalnych kończąc.

Na targu w Salzburgu

Austriaccy rolnicy przywiązują dużą wagę do sprzedaży na rolniczych targach. Jednym z nich jest targ chłopski w Salzburgu, gdzie od ponad 100 lat rolnicy z Tyrolu spotykają się ze swoimi zaprzyjaźnionymi i nowymi klientami i sprzedają co tydzień znaczną część swojej produkcji. Jak mówią zaopatrujący się tam klienci, na targu można znaleźć niemal wszystkie produkty spożywcze i są one najwyższej jakości.

Podczas wizyty na targowisku spotkaliśmy rolnika, którego odwiedziliśmy dzień wcześniej w miejscowości Bad Vigaun, wytwarzającego sery w przydomowej serowarni. Mleko pochodzi od 15 krów, które hoduje w swoim gospodarstwie wraz z żoną. Przy gospodarstwie funkcjonuje też sklepik z regionalnymi smakołykami.

Maliny ‒ zbierz to sam

W Niemczech odwiedziliśmy również gospodarstwo Dida Offenbeck Wolfgang, w którym między innymi uprawia się owoce miękkie. Klienci mogą sami nazbierać sobie malin i zapłacić mniej. Taka formuła sprawdziła się i cieszy się dużym zainteresowaniem kupujących. Gospodarze nie stawiają na szeroką kampanię promocyjna, ponieważ mają swoich klientów, którzy doceniają jakość tutejszych produktów. Ponadto w pobliskim mieście – Kersfeld gospodarze prowadzą sklep chłopski, który pomimo bliskiego sąsiedztwa supermarketów z powodzeniem działa od kilku lat.

Sklep bez torebki

W Czechach dowiedzieliśmy się, że również w tym kraju jest wielu świadomych klientów, którzy pragną się zdrowo odżywać. Jednym z wielu miejsc, które im to umożliwiają jest sklep z artykułami od rolników, mieszczący się w Pradze. Sklep prowadzony jest przez organizację AMPI Asociace, która skupia i kojarzy producentów z klientami oraz broni ich interesów. Co ciekawe, w sklepie nie ma żadnych opakowań, bowiem klienci kupują większość produktów na wagę i przychodzą z własnymi opakowaniami.

Z Pragi trafiliśmy do polskiego Krzeszowa i znanego serowara Sylwestra Wańczyka, który wraz z żoną Lucyną sprzedaje swoje sery m.in. w przygospodarskim sklepiku, na Targach Ziemi czy festynach i imprezach organizowanych przez Stowarzyszenie Serowarów Farmerskich i Zagrodowych, którego pan Sylwester jest wiceprezesem.

Ser na warsztacie i Targi Ziemi

W Krzeszowie czekały na nas warsztaty serowarskie, poznaliśmy technologię produkcji serów różnego typu, m.in. fety czy goudy, którą uwarzyliśmy. Dowiedzieliśmy się, jak ważne są niuanse, takie jak temperatura czy jakość dodatków. Na koniec trafiliśmy do Bzowej Ostoi w Kraskowie, gdzie mieści się ekologiczne gospodarstwo Kozłonoga oraz siedziba kooperatywy 124. Inicjatorkami jej powstania była Izabela Gamperl oraz Joanna Maślukiewicz, która prowadzi w Klecinie gospodarstwo kozie Kozłonoga. Obie Panie zdrowo się odżywiają i promują ekologię, żyjąc w zgodzie z naturą. Stąd zrodził się pomysł na Targi Ziemi. W każdą pierwszą niedzielę miesiąca na targach w Kraskowie wystawiają się producenci zdrowej żywności i rękodzieła, sprzedający swoje produkty klientom przyjeżdżającym z całego Dolnego Śląska.

Po siedmiu dniach intensywnej pracy wyjazd studyjny dobiegł końca. Rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich z czterech województw, przedstawiciele świata nauki oraz doradcy rolniczy z głową pełną pomysłów i inspiracji wrócili do codziennych obowiązków. Wyjazd okazał się źródłem teoretycznej i praktycznej wiedzy. Umożliwił też nawiązanie kontaktów, które w przyszłości pomogą w tworzeniu grup operacyjnych w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR).

Agnieszka Kowalczuk-Misek DODR