Sytuacja w rolnictwie Dolnego Śląska na dzień 20.04.2012
Warunki agrometeorologiczne
Dominujący układ pogody w ostatnim okresie to typowe przedwiośnie z zimnymi nocami i ciepłym dniem. Temperatury nocne w niektórych rejonach województwa spadały do - 8oC , natomiast w czasie dnia temperatury dochodziły niekiedy do +18oC. Najczęściej jednak najczęściej oscylowały w przedziale od +4 do +7oC.
Mała ilość opadów na przednówku stwarza obawy wystąpienia suszy w okresie kwietnia i maja. Sytuacje nieco poprawiły opady deszczu ,deszczu ze śniegiem a miejscami śniegu występujące w dniach od 13 do 17 kwietnia.
W wyniku mrozów w pierwszej połowie marca i braku okrywy śnieżnej uszkodzeniu uległo bardzo wiele ozimin, głównie pszenicy i rzepaku. Straty to głównie przemarznięcie nadziemnej masy roślin. Ucierpiały też słabe plantacje, na których rośliny były w fazie 2-3 liści oraz na początku krzewienia. Rośliny te mają także zniszczony węzeł krzewienia i nie rokują szans na przeżycie. Natomiast plantacje, które zdążyły się rozkrzewić przed zimą mają szanse na odbudowanie plonu poprzez dostarczenie szybko działających form azotu. Jednakże spadek plonu i w tym przypadku będzie widoczny.
Rolnicy przesiewają wymarznięte pola głównie pszenicą jarą, jęczmieniem jarym i kukurydzą. W nielicznych przypadkach zdecydowano się na siew rzepaku jarego
Stan upraw
Skutki wymarznięcia ozimin są na terenie województwa zróżnicowane. Największe szkody zima poczyniła na terenie powiatów: oławskiego, oleśnickiego, trzebnickiego, świdnickiego, wrocławskiego, gdzie wymarzło od 40 do nawet 60% zasiewów. Wstępne szacunki wskazują , że na terenie Dolnego Śląska mrozy uszkodziły co trzecią plantację rzepaku i pszenicy ozimej. W nieco mniejszym zakresie ucierpiały zasiewy jęczmienia ( co piąta plantacja została zniszczona) znacznie mniej pszenżyto, i w niewielu przypadkach żyto.
Rolnicy przesiewają wymarznięte pola głównie pszenicą jarą, jęczmieniem jarym i kukurydzą. W nielicznych przypadkach zdecydowano się na siew rzepaku jarego. W większości rejonów zasiewy zbóż jarych zostały zakończone. Trwają jeszcze siewy w rejonach najbardziej dotkniętych wymarznięciami ozimin.
Rozpoczęto siewy buraków cukrowych i sadzenie ziemniaków wczesnych odmian.
Plantacje rzepaku są w fazie pąka kwiatowego, część plantacji rozpoczyna kwitnienie. W niektórych rejonach stwierdzono występowanie słodyszka rzepakowego i chowacza czterozębnego oraz brukwiaczka.
Na terenie powiatu ząbkowickiego na znacznej części plantacji rzepaku ozimego wystąpiło porażenie kiłą kapuścianą. Stopień porażenia oraz wielkość porażonych plantacji stwierdzić będzie można będzie w trakcie dalszej wegetacji. Jednak plantatorzy obawiają się znacznego spadku plonu. Po ostatnich kilkudniowych przymrozkach zaobserwować można uszkodzenia roślin objawiające się pęknięciami łodyg wzdłuż całych roślin. Powodować to będzie znacznie wcześniejsze usychanie roślin oraz większe wnikanie chorób grzybowych porażających rośliny.
Pola, które były prawidłowo chronione jesienią są wolne od chwastów. Na pozostałych stopień zachwaszczenia średni, rozpoczęto wykonywanie zabiegów ochronnych.
Sytuacja na rynkach skupu
Skup zbóż jest prowadzony na bieżąco. Skupowane ziarno zbóż jest najczęściej dość dobrej jakości. Brak podmiotów skupujących ziemniaki. Nadal w przechowalniach pozostaje duża ilość ziemniaków, zdrowotność bulw spada. Ceny skupu płodów zbóż w porównaniu do poprzedniego miesiąca nieznacznie wzrosły i nadal utrzymują się na wysokim poziomie.
Cena żyta paszowego kształtuje się na poziomie 65,00-80,00 zł/dt, średnio 71,83 zł/dt. Pszenica konsumpcyjna osiąga średnią cenę 84,60 zł/dt, maksymalnie można uzyskać 93,05 zł/dt. Pszenica paszowa jest skupowana w cenie od 72,50 do 87,50 zł/dt.
Skup żywca wieprzowego i wołowego nadal odbywa się na zasadzie odbioru z gospodarstwa przez jednostki skupujące po wcześniejszym uzgodnieniu. Ceny skupu żywca wołowego utrzymują się na podobnym poziomie, co w miesiącu poprzednim średnio za młode bydło opasowe można uzyskać 7,48 zł/kg, maksymalnie do 8,50 zł, natomiast średnie ceny żywca wieprzowego to 5,26 zł/kg. Producenci mleka otrzymują za mleko od podmiotów skupujących minimum 0,78 zł/l do maksymalnie 1,50 zł/l. Znacznie wyższa jest średnia cena mleka płacona przez odbiorców indywidualnych minimalnie 1,50 maksymalnie 1,90 zł/l . W trudnej sytuacji znaleźli się rolnicy z powiatu średzkiego odstawiający mleko do OSM Środa Śląska. Z powodu likwidacji mleczarni otrzymali oni wypowiedzenia na dostawę mleka. Odstawiali mleko tylko do końca marca. Z tego powodu część rolników, szczególnie posiadających niewielkie stada krów, decyduje się na rezygnację z hodowli bydła mlecznego.
Zaopatrzenie w środki do produkcji
Brakuje nasion zbóż roślin jarych do przesiewania wymarzniętych zasiewów ozimin. Rolnicy kupują nasiona z różnych źródeł pomimo ,że często są to nasiona niekwalifikowane ,ale żądana cena przewyższa ceny kwalifikowanego materiału siewnego z początku sezonu. Zaopatrzenie w pozostałe środki do produkcji na zadowalającym poziomie. W sprzedaży znajduje się pełen asortyment środków ochrony i nawozów. Występuje duże zainteresowanie ze strony kupujących nabywaniem środków ochrony roślin i nawozów, a szczególnie różnego rodzaju odżywek w celu poprawienia kondycji osłabionych po zimie plantacji.
Jeszcze nie zauważa się większych zmian w cenach nawozów w stosunku do miesiąca poprzedniego.
Obecnie średnia cena zakupu mocznika 46% N wynosi – 176,17 zł/dt (wzrost o 3%), polifoski 8 – 220,08 zł/dt (spadek o 3%), saletry amonowej 32% – 150,9 zł/dt (wzrost o 1%).
Sytuacja ekonomiczna gospodarstw
Rolnicy są w trakcie składania wniosków o przyznanie płatności obszarowych na rok 2012. W 85 gminach na terenie województwa dolnośląskiego powołano komisje ds. szacowania szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach dotkniętych ujemnymi skutkami przezimowania. Komisje obecnie lustrują plantacje, sporządzają protokoły z szacowania strat. Ukazało się Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia dotyczące pomocy publicznej dla poszkodowanych rolników. Między innymi rolnicy będą mogli składać w terminie do 1 czerwca wnioski do ARiMR o pomoc na obsianie wymarzniętych plantacji. Stawka do 1 ha wynosi 100zł. Wielu rolników złożyło biznesplany w wnioskami do preferencyjnych kredytów inwestycyjnych na rozwój gospodarstwa . Brak dopłat do kredytów w bankach wstrzymuje decyzje o inwestycjach w gospodarstwach. Większość gospodarstw na Dolnym Śląsku otrzymała dopłaty obszarowe za 2011 rok.
Opracowanie
Sylwia Kędzierska