Z końcem roku 2017 mija termin na dostosowanie do nowych przepisów regulujących zasady znakowania produktów spożywczych znakiem "Produkt polski". Zmiany w tym zakresie, zgodne z przepisami unijnymi, weszły w życie 1 stycznia 2017 roku, w postaci znowelizowanej ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1604). Zostały one podyktowane potrzebą wprowadzenia nowych regulacji dotyczących dobrowolnego znakowania środków spożywczych informacją "Produkt polski" wraz z określeniem dodatkowo wzoru znaku graficznego możliwego do zastosowania przy wskazywaniu takiej informacji. Przepisy ustawy w dotychczasowym brzmieniu nie regulowały znakowania środków spożywczych informacją o kraju pochodzenia.
Przepisy określają jednolite kryteria dotyczące dobrowolnego umieszczania informacji „Produkt polski”. Stanowią one, że produkty muszą być wyprodukowane z surowców wytworzonych na terenie Polski z tym, że w produktach przetworzonych dopuszcza się użycie importowanych składników (np. przypraw, bakalii) w ilości do 25% masy tych produktów, pod warunkiem, że składniki takie nie są wytwarzane w kraju.
Produkty nieprzetworzone mogą zostać oznakowane informacją „Produkt polski” jeżeli produkcja, uprawa lub hodowla, w tym zbiory, dojenie w przypadku krów, owiec i kóz odbyła się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku mięsa dodatkowo wymaga się, aby zostało pozyskane ze zwierząt urodzonych, chowanych i ubitych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w przypadku innych niż mięso produktów pochodzenia zwierzęcego, aby zostały one pozyskane od zwierząt, których chów odbywa się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Produkty przetworzone uzyskane w wyniku przetworzenia produktów nieprzetworzonych, dla których można stosować informację „Produkt polski” muszą dodatkowo odpowiadać następującym wymaganiom:
Wprowadzenie jednoznacznych kryteriów umożliwiających podawanie informacji „Produkt polski” umożliwia konsumentom wyszukiwanie produktów wytworzonych w Polsce z użyciem polskich surowców. Z badań przeprowadzonych w 2012 roku przez Europejską Organizację Konsumentów wynika, że dla 66 procent polskich konsumentów pochodzenie produktu stanowi ważny czynnik decydujący o jego zakupie (według 22% "bardzo ważny", a dla 44% "raczej ważny"), plasujący się na szóstym miejscu za smakiem, ceną i okresem trwałości, wygodą i wyglądem. Szczególnie istotne dla nas jest pochodzenie mięsa – aż 88 proc. wskazało informację o kraju jako ważny czynnik.
Zgodnie z nowymi przepisami istnieje możliwość stosowania przez przedsiębiorców wprowadzających żywność do obrotu dobrowolnego oznakowania - "Produkt polski", które może zostać (ale nie musi) przedstawione alternatywnie w formie graficznej. Wzór znaku graficznego zawierającego informację "Produkt polski" określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w tej sprawie (Dz. U. z 2016 r. poz. 2148). Określenie wzoru znaku „produkt polski” umożliwia konsumentom łatwiejsze wyszukiwanie produktów spełniających kryteria określone w ustawie o jakości handlowej dla informacji „Produkt polski” czyli wytworzonych w Polsce z użyciem polskich surowców.
W rozporządzeniu przyjęto prosty wzór znaku, który bardzo łatwo będzie konsumentom kojarzył się z krajowymi wyrobami – tło biało-czerwone, napis „Produkt polski” niestylizowany. Znak graficzny zawierający informację „Produkt polski” ma kształt prostokąta podzielonego w poziomie na dwa równe prostokąty. Kontur znaku wyznacza obrys w kolorze czerwonym.
Grażyna Norbert DODR