Zasady ubiegania się o pomoc dla gospodarstwa (działu specjalnego) w którym wystąpiły straty na skutek niekorzystnych warunków atmosferycznych w 2019 r.
Krok 1. Złożenie przez rolnika wniosku do wójta /burmistrza o oszacowanie strat w uprawach i majątku trwałym gospodarstwa powstałych w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych takich jak: susza, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, obsunięcie się ziemi, lawina i piorun. Wniosek o oszacowanie szkód musi zawierać podpisaną przez składającego wniosek zgodę na przetwarzanie podanych danych osobowych, które są niezbędne do przeprowadzenia oszacowania szkód. Aktualne wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód w gospodarstwach rolnych są zamieszczone zamieszczone na stronie internetowej Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu www.duw.pl zakładka Urząd>Wydziały>Wydział Nieruchomości, Rolnictwa i Środowiska Oddział Rolnictwa i Środowiska, oraz na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi www.minrol.gov.pl w zakładce Niekorzystne zjawiska atmosferyczne, oraz na stronie Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego www.dodr.pl
Krok 2. Oszacowanie zakresu i wysokości szkód w gospodarstwie przez Gminna Komisję Klęskową powołaną przez właściwego wojewodę ze względu na miejsce wystąpienia szkód. Wójt /burmistrz /prezydent występuje do wojewody z wnioskiem o powołanie komisji po rozpoznaniu zakresu szkód, oraz na postawie informacji zawartych w pisemnych wnioskach rolników. Komisja w składzie co najmniej 3 osobowym szacuje straty wyłącznie w oparciu o lustrację w miejscu zdarzenia, w terenie. Komisja szacuje straty metodą zmniejszenia produkcji w wyniku klęski odnosząc się do produkcji z całego gospodarstwa liczonej jako średnią z 3 ostatnich lat przed klęską, lub z 5 lat z pominięciem wartości skrajnych. Komisja sporządza protokół z oszacowania strat w gospodarstwie zgodnie z obowiązującym wzorem. Protokół sporządzony przez komisję szacującą straty podlega weryfikacji pod względem kompletności i prawidłowości wyliczeń przez właściwą Komisję Rejonową/Wojewodę i dopiero po weryfikacji Gmina przekazuje protokół producentowi rolnemu.
Komisja Gminna szacuje straty poprzez lustrację pola:
1) w ciągu 2 miesięcy od dnia zgłoszenia przez producenta rolnego powstania szkody tj.:
- od wschodów do czasu zbioru plonu głównego danej uprawy albo jej likwidacji, albo
- nie później niż w terminie do 3 miesięcy od wystąpienia gradu, deszczu nawalnego, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny - w przypadku szkód w środku trwałym, albo
- nie później niż w terminie do 12 miesięcy od ustąpienia wody umożliwiającego komisji rozpoczęcie szacowania szkód - w przypadku szacowania szkód spowodowanych przez powódź w budynkach;
2) dwukrotnie, w przypadku szkód spowodowanych przez ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, lub grad w drzewach owocowych (dotyczy wyłącznie drzew owocowych jako środka trwałego natomiast nie dotyczy szkód w owocach tj. plonie):
- po raz pierwszy - w terminie do 2 miesięcy od dnia powstania tych szkód,
- po raz drugi - nie później niż w terminie do 12 miesięcy od dnia powstania tych szkód.
W pierwszym etapie szacowania szkód w drzewach owocowych sporządza się protokół w formie notatki zawierający dane niezbędne przy powtórnym szacowaniu szkód. Komisja dokonując szacowania po raz drugi sporządza protokół z oszacowania szkód.
Komisja jest zobowiązana w terminie 30 dni od oszacowania szkód złożyć wojewodzie właściwemu ze względu na miejsce wystąpienia tych szkód protokół oszacowania szkód. Natomiast w przypadku protokołów zbiorczych w terminie 45 dni.
Krok 3. Złożenie w jednym z Banków współpracujących z ARIMR wniosku o kredyt „klęskowy” lub inną pomoc
Rolnicy mogą ubiegać się o kredyty na wznowienie produkcji ( kredyt obrotowy) lub na odtworzenie zniszczonych środków trwałych gospodarstwa (kredyt inwestycyjny) z dopłatami do odsetek przez ARiMR. Warunkiem uzyskania takiej formy pomocy jest fakt wystąpienia szkód w gospodarstwie na poziomie co najmniej 30% średniej produkcji rocznej z gospodarstwa. Wielkość ta, liczona jest z uwzględnieniem 3 lat poprzedzających rok klęski, lub z pięciu lat, z pominięciem lat o najwyższej i najniższej produkcji. W przypadku gdy, producent rolny wnioskuje o kredyt inwestycyjny dodatkowym warunkiem jest to, aby poziom szkód w odniesieniu do pojedynczego środka trwałego był wyższy od 3 350 zł . Warunkiem uzyskania kredytu z dopłatą do odsetek przez ARiMR jest potwierdzenie ze strony Wojewody zakresu i poziomu oszacowanych szkód. Wówczas wtedy, rolnik może złożyć wniosek wraz z protokołem w Banku, który udziela wybrany przez nas kredyt.
O kredyt na wznowienie produkcji mogą również ubiegać się rolnicy, u których w gospodarstwach rolnych poziom szkód określony w procentach był równy, lub niższy niż 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym, lub dziale specjalnym produkcji rolnej z trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, lub średniej z pięciu lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji. W takim przypadku nie jest wymagane potwierdzenie przez Wojewodę poziomu i zakresu strat na protokole, ale występując o kredyt trzeba do wniosku kredytowego dołączyć protokół z oszacowania strat.
Kredyt preferencyjny udzielany jest na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych, w których wystąpiły szkody spowodowane niekorzystnymi warunkami pogodowymi. Można go otrzymać w ramach linii obrotowej K01, lub K02.
Kredyt obrotowy może zostać przeznaczony na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej (kwalifikowanego materiału siewnego, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, paliwa na cele rolnicze, inwentarza żywego). W przypadku kredytów obrotowych kredytobiorca jest obowiązany udokumentować 50% poniesionych wydatków.
Kredyt na odtworzenie środków trwałych (nKL/01) może zostać przeznaczony m.in. na przywrócenie funkcji użytkowych zniszczonych lub uszkodzonych budynków inwentarskich, magazynowo-składowych, szklarni, tuneli foliowych i innych budynków i budowli służących do produkcji rolniczej, poprzez ich odbudowę lub wykonanie niezbędnych remontów kapitalnych, oraz remont lub zakup w miejsce zniszczonych: ciągników, maszyn, urządzeń rolniczych.
Kredyty te mogą zostać udzielone na nakłady poniesione po dniu wystąpienia szkody.
Ponadto kredyty mogą zostać udzielone w terminie do 12 miesięcy od daty oszacowania szkód przez komisję powołaną przez wojewodę.
Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż stopa referencyjna. WIBOR 3M powiększona o nie więcej niż 3,5 punktu procentowego (obecnie nie więcej niż 4,22%), przy czym oprocentowanie należne bankowi jest płacone przez kredytobiorcę w przypadku:
- kredytu na wznowienie produkcji rolnej – w wysokości 0,5 oprocentowania należnego bankowi, jednak nie mniej niż 1,5%, jeżeli w dniu wystąpienia szkód co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych, z wyłączeniem łąk i pastwisk, lub co najmniej 50% liczby zwierząt gospodarskich w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej było ubezpieczonych, od co najmniej jednego z ww. ryzyk
- kredytu na odtworzenie środków trwałych - w wysokości 0,67 oprocentowania płaconego bankowi, jednak nie mniej niż 3% (obecnie 3%), a gdy oprocentowanie dla banku wynosi poniżej 3% kredytobiorca płaci odsetki w całości.
Dopłaty do oprocentowania kredytu na wznowienie produkcji rolnej są stosowane:
- w ramach pomocy de minimis (tj. do wysokości równowartości 20 000 euro w ostatnich trzech latach i kumulują się z inną pomocą de minimis udzieloną w tym okresie), jeżeli szkody w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej wynoszą do 30% średniej rocznej produkcji z ostatnich trzech lat;
- poza formułą de minimis,, jeżeli szkody w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji z ostatnich trzech lat i kumulują się z inną pomocą publiczną udzieloną w związku z tymi szkodami.
Na podstawie protokołów sporządzonych przez gminne komisje klęskowe producenci rolni mogą starać się o uzyskanie innych form pomocy ze środków publicznych jak np.
- odroczenie terminu płatności za bieżącą składkę KRUS, rozłożenia jej na raty lub zmniejszenia wysokości wcześniej ustalonych rat. Oprócz tego rolnik może ubiegać o umorzenie w całości, bądź w części zadłużenia
- odroczenie, rozłożenie na raty, lub umorzenie należności względem KOWR-u. Warunkiem uzyskania takiej ulgi jest poniesienie straty, która jest równa bądź przekracza dwukrotność obniżki zastosowanej na podstawie art.700 K.c. Istnieje możliwość zawarcia umowy z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa w celu umorzenia czynszu dzierżawnego o połowę, o ile:
- dzierżawca nie posiada żadnych zaległości w stosunku do KOWR
- osoba, będąca dzierżawcą ziemi dokona wpłaty za nieumorzoną cześć czynszu
- udzielenie ulg w podatku rolnym w przypadku wystąpienia niekorzystnych zjawisko pogodowych. Miejscowy wójt/burmistrz/prezydent może wystosować ulgę w podatku rolnym poprzez zaniechanie jego ustalenia, lub poboru w całości, bądź w części w wysokości zależnej od rozmiarów strat w gospodarstwie (w tym przypadku bierze się pod uwagę wysokość otrzymanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia ustawowego). Ulgę przyznaje się za rok podatkowy, w którym miało miejsce to niekorzystne zjawisko. Jeżeli straty pojawiły się w gospodarstwie po zapłaceniu podatku rolnego, to ulgę stosuje się w następnym roku podatkowym.
Pomoc finansowa skierowana ze strony KRUS-u, KOWR-u i gmin jest udzielana w ramach pomocy de minimis w rolnictwie.