Warsztaty Serowarstwo w praktyce | DODR Wrocław

W środę i czwartek, 4-5 czerwca, w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez trzecie pokolenie rodziny Pasternaków, odbyły się warsztaty „Serowarstwo w praktyce”, zorganizowane przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Podczas dwóch dni zajęć, piętnastu uczestników poznawało podstawy sztuki serowarskiej i własnoręcznie przygotowało oscypki, sery podpuszczkowe, jogurty czy masło.

Wprowadzenie możliwości wytwarzania przez rolników żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego, pobudziło rozwój rynku produktów wysokiej jakości, wytwarzanych na niewielką skalę. Częścią tego procesu jest także rozwój serowarstwa farmerskiego i zagrodowego. W ostatnich latach, na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego powstało wiele nowych, najczęściej niewielkich gospodarstw, zajmujących się przetwórstwem mleka. 

Działalność ta to szansa pozyskania dodatkowego źródła dochodu, szczególnie przez właścicieli małych gospodarstw lub tych, położonych na terenach o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Większość rolników stawia pierwsze kroki w branży, nie posiadają zatem jeszcze specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Aby przygotować dolnośląskich rolników, zaczynających przygodę z serowarstwem, do prowadzenia takiej działalności, DODR zorganizował warsztaty na temat serowarstwa farmerskiego i zagrodowego.

Lutomierz, w którym Stanisława Pasternak wraz z córką Malwiną prowadzą lokalną serowarnię Sery lutomierskie, to wieś w powiecie ząbkowickim, u podnóża Gór Sowich. Produkcją sera zajmują się od 2004 roku. Początkowo wyrabiały niewielkie ilości, ale wysoka jakość serów oraz nagrody, jakie zdobywały w konkursach były impulsem do rozbudowy przydomowej serowarni. 

Warsztaty pokazały uczestnikom, jak zaprojektować niewielką, ale funkcjonalną serowarnię oraz jakie narzędzia i urządzenia serowarskie są odpowiednie dla początkujących serowarów. Uczestnicy szkolenia zdobyli informacje na temat zagadnień związanych z pozyskiwaniem surowca, przetwórstwem mleka i wyrobem produktów mlecznych oraz innych etapów, które wpływają na jakość produktu. 

Oprócz  technologii produkcji, istotne jest również wprowadzanie produktów serowarskich do obrotu i współpraca z innymi rolnikami i lokalnymi producentami w celu tworzenia wspólnego produktu lokalnego.

Elementem warsztatów był wykład Malwiny Pasternak na temat budowania lokalnej marki. W należącym do niej gospodarstwie, od kilku lat odbywają się Targi Zdrowej Żywności „Prosto od rolnika”, podczas których lokalni wytwórcy, rolnicy, rękodzielnicy i producenci ekologicznej żywności spotykają się i sprzedają swoje produkty. Targi to nie tylko okazja do zakupu produktów wysokiej jakości, ale także możliwość nawiązania bezpośredniego kontaktu z producentami, a to sprzyja budowaniu lokalnej marki oraz promocji zdrowego stylu życia konsumentów.

Gospodarstwo należy również do Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych, koordynowanej przez Centrum Doradztwa Rolniczego oraz Wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego. Jako zagroda edukacyjna oferuje zajęcia  z zakresu hodowli zwierząt, uprawy roślin, przetwórstwa mleka oraz funkcjonowania gospodarstwa rolnego. Warsztaty składają się z trzech części – najpierw są zajęcia w warzelni, następnie spacer po gospodarstwie i śniadanie „u rolnika”. Dzięki różnorodnej ofercie gospodarstwo wykorzystuje zarówno swój potencjał, jak i regionu. 

Celem warsztatów było pozyskanie wiedzy i praktycznych umiejętności przez początkującym serowarów. Istotna była także aktywizacja w zakresie przetwórstwa w gospodarstwach oraz wzrost liczby producentów rolnych zajmujących się przetwórstwem i wytwarzaniem produktów wysokiej jakości. W ten sposób rolnicy staną się oni bardziej konkurencyjni na rynku, a jednocześnie bardziej widoczni dla konsumenta. Dla wielu producentów prowadzenie serowarstwa fermerskiego lub zagrodowego jest innowacyjnym sposobem na rozwój przedsiębiorczości i dywersyfikację dochodów.

Uczestnikami warsztatów byli rolnicy, producenci rolni, przedsiębiorcy sektora rolno-spożywczego, przedstawiciele doradztwa rolniczego i świata nauki, mieszkańcy obszarów wiejskich oraz osoby zainteresowane tematem serowarstwa.

Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej "Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich" Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Operacja opracowana przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą we Wrocławiu, organizowana w ramach operacji do realizacji w Planie Operacyjnym Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2024-2025.

Izabela Michniewicz, DODR