Konferencja Psychobiologia pszczoły miodnej

Jak określić nastrój pszczelej rodziny, jak zdjąć rój z wysokiego drzewa czy jak wybrać dobry matecznik, dowiedzieli się pszczelarze, którzy przyjechali 21 stycznia do Wrocławia na konferencję Psychobiologia pszczoły miodnej. Wydarzenie, w którym wzięło udział ponad sto osób, zostało zorganizowane przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu i Koło Pszczelarzy Wrocław Krzyki Dolnośląskiego Związku Pszczelarzy we Wrocławiu.

Konferencję prowadził dr hab. pszczelarstwa, dr nauk weterynaryjnych Zbigniew Lipiński, specjalista chorób owadów użytkowych, mistrz pszczelarz oraz wieloletni praktyk. Jest on współtwórcą Apiwarolu, pierwszego leku przeciwko warrozie, aplikowanego w formie tabletki dymnej, stosowanej w leczeniu pszczół. 

Spotkanie rozpoczęli Mirosław Majcherek z Koła Pszczelarzy Wrocław Krzyki oraz Wojciech Karkulowski z Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, którzy przywitali gości i kolegów pszczelarzy, między innymi lek. wet. Luiza Seredyńską z Powiatowego Inspektoratu Weterynarii we Wrocławiu, Prezesa Dolnośląskiego Związku Pszczelarzy we Wrocławiu Czesław Trzciańskiego, Prezesa Koła Pszczelarzy w Gądkowicach, lekarza weterynarii Piotra Czajkowskiego, redaktora naczelnego Kuriera Pszczelarskiego Adama Prusaczyka i dr. inż. Józefa Śnieżka.

Profesor Zbigniew Lipiński opowiedział o tym, że kiedy zaczynał prace w swojej pasiece, zajmował się tylko pszczołami wolnożyjącymi, innych nie było. Miał wtedy problem z rójkami. Pszczoły są silnie związane ze środowiskiem i ważne jest ich zróżnicowane żywienie, a w szczególności dostęp do białka dobrej jakości oraz biologiczna równowaga.

Wyjaśnił też takie pojęcia, jak biologia behawioralna, neuroetologia, psychobiologia, instynkt, sensytyzacja, habituacja oraz czym różnią się bodźce kluczowe od sygnałów i wskazówek. Częstotliwości sygnałów generowanych przez rodzinę pszczelą lub poszczególne pszczoły w różnych sytuacjach w samej rodzinie lub jej otoczeniu, są różne. Odczytując te częstotliwości, jesteśmy w stanie określić jaki nastrój panuje w rodzinie lub też co się w niej wydarzyło.

Pszczelarze dowiedzieli się także, jak bez użycia drabin i wysięgników zdjąć wyrojone pszczoły z wysokiego drzewa, i tego że pszczoła potrafi rozpoznać ponad 10 cech pokarmu, np. jego lepkość. 

Profesor Lipiński podpowiedział, jakimi wskazówkami kierować się przy wyborze dobrych mateczników. Należy wybierać te położone jak najbliżej centrum plastra, średniej wielkości, dobrze użeberkowanego, jak najdalej od czerwiu trutowego. Ostatnim kryterium jest liczba pszczół obsiadających dany matecznik. 

Prowadzący scharakteryzował rodzaje włosków czuciowych u pszczół oraz to jak one działają, omówił też inne rodzaje receptorów oraz to, jak generowane są impulsy elektryczne. Uczestnicy konferencji dowiedzieli się jak te impulsy są przekazywane i co najważniejsze, jak wpływają na zachowanie pszczół. Na przykład z pozoru nieznaczący bodziec, długotrwale działający może doprowadzić do ekstremalnych zachowań.

Na koniec uczestnicy spotkania zasypali Profesora Zbigniewa Lipińskiego pytaniami. Wyjaśnione zostało, że minimalny zapas miodu to w rodzinie to 5 kg, że pszczoły do miodu dodają aldehyd i na podstawie jego stężenia określają zapas miodu w ulu, że pszczoły są stworzeniami emocjonalnymi. Ważne jest też to, żeby zdawać sobie sprawę, że środki chemiczne, które osobno nie są toksyczne dla pszczoły, mogą być toksyczne, jeżeli spotkają się jednocześnie w organizmie owada.

Wojciech Karkulowski DODR