Idea Zielonego Ładu jako szansa na zwiększanie bioróżnorodności w produkcji roślinnej - relacja z konferencji
Idea Zielonego Ładu jako szansa na zwiększanie bioróżnorodności w produkcji roślinnej, to tytuł konferencji online zorganizowanej przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego 29 czerwca. Wydarzenie było imprezą towarzyszącą Krajowym Dniom Pola w Minikowie 2021. Wzięło w niej udział 75 osób.
Zielony Ład to plan działania na rzecz zrównoważonej gospodarki Unii Europejskiej, który zakłada zwiększenie wkładu rolnictwa w przeciwdziałanie zmianom klimatycznym i ochronę środowiska naturalnego. Tematy poruszane podczas konferencji dotyczyły integrowanej ochrony roślin, znaczenia międzyplonów ścierniskowych oraz bioróżnorodności w ekosystemie, a także odporności chwastów na środki ochrony roślin oraz roli międzyplonów w kontekście wymagań Wspólnej Polityki Rolnej.
Uczestników spotkania przywitał Dyrektor Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego Marek Tarnacki. Dyrektor DODR mówił o idei Europejskiego Zielonego Ładu, którego celem jest poprawa jakości żywności produkowanej w Polsce oraz rolnictwo przyjazne dla środowiska. Podkreślił, że Zielony Ład jest szansą dla rodzinnych gospodarstw rolnych, zwrócił też uwagę na rolę ośrodków doradztwa rolniczego w zakresie informowania o jego założeniach oraz korzyściach dla rolników i mieszkańców terenów wiejskich.
Założenia integrowanej ochrony
Pierwszy wykład prof. dr hab. Jacka Twardowskiego z Katedry Ochrony Roślin Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu dotyczył najważniejszych założeń integrowanej ochrony roślin rolniczych, które są podstawą europejskiego Zielonego Ładu. Przestawił on główne cele IOR w kontekście produkcji rolniczej, jak choćby redukcja zużycia środków ochrony roślin o około 50%, ograniczenie zużycia nawozów o 20% oraz zwiększenie znaczenia produkcji ekologicznej przy jednoczesnym zachowaniu potencjału produkcyjnego. Wspomniał, że aby osiągnąć ten cel, kluczowe jest korzystanie ze wszystkich dostępnych metod walki z agrofagami. Ważne jest także zdobywanie wiedzy na temat szkodników i progów ich szkodliwości w uprawach. Wykładowca przedstawił szereg skutecznych metod ograniczających szkodliwość agrofagów w rolnictwie.
Międzyplony i ochrona środowiska
Kolejnym prelegentem był prof. dr hab. Roman Wacławowicz z Instytutu Agroekologii i Produkcji Roślinnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, który mówił o roli międzyplonów dla ochrony środowiska. Podkreślał, że poplony mają właściwości fitosanitarne, chronią glebę przed erozją wietrzną i wodną, stanowią źródło składników pokarmowych oraz zwiększają zawartość próchnicy w glebie. Pokazał statystyki dotyczące wpływu międzyplonów na wielkość plonowania roślin następczych i przykłady dobrego zmianowania roślin rolniczych z wykorzystaniem poplonów.
Chwasty i bioróżnorodność
Dr inż. Elżbieta Pytlarz z Instytutu Agroekologii i Produkcji Roślinnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu przedstawiła zależność między obecnością chwastów a bioróżnorodnością agroekosystemu. Omówiła rolę chwastów, które są siedliskiem i źródłem pokarmów dla pożytecznych organizmów, chroniących uprawy przed szkodnikami oraz owadów antagonistów szkodników. Mówiła także o zwiększeniu różnorodności flory i fauny glebowej, hamowaniu rozwoju patogenów, ochronie gleby przed erozją i zatrzymywaniu składników pokarmowych w górnej warstwie gleby.
Jednocześnie podkreśliła, że chwasty konkurują z roślinami uprawnymi, pośredniczą w przenoszeniu chorób i szkodników roślin uprawnych, obniżają jakość i ilość plonów, a także utrudniają zbiory i inne prace polowe. Konieczność chemicznej regulacji zachwaszczenia sprzyja rosnącej odporności chwastów na herbicydy i jest przyczyną wzrostu kosztów produkcji.
Dr inż. Ewa Tendziagolska z Instytutu Agroekologii i Produkcji Roślinnej z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu mówiła na temat rolnictwa ekologicznego w kontekście bioróżnorodności.
Różnorodność biologiczna Polski należy do jednej z najwyższych w Europie. Decyduje o tym nierównomierne uprzemysłowienie i urbanizacja kraju (średnio 60%), tradycyjne ekstensywne rolnictwo zachowane na znacznych obszarach Polski oraz rozległe i trwałe lasy (średnio 31%). Polska odznacza się dużym zróżnicowaniem siedlisk i krajobrazów naturalnych. Charakter naturalny i półnaturalny zachowały siedliska błotne i torfowiska, łąki i pastwiska, a także zakrzewienia śródpolne.
Ostatni wykład dotyczył stosowania międzyplonów w kontekście wymagań Wspólnej Polityki Rolnej. Wygłosił go Paweł Hawrylewicz z oddziału regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Przypomniał o tym, że stosowanie międzyplonów wynika z obowiązku utrzymania obszarów proekologicznych. Obowiązek ten dotyczy producentów rolnych posiadających więcej niż 15 ha gruntów ornych i jest warunkiem przyznania płatności bezpośrednich.
Krzysztof Olszewski, Marta Tichanów DODR
