Winnice - letnie cięcie

Jednym z głównych zadań sadownika jest przeprowadzenie kilku cięć drzew i krzewów owocowych w sezonie. Regularne korekty koron drzew, krzewów i pnączy to warunek uzyskania atrakcyjnych owoców i zdrowego plonu. Nie inaczej jest w winnicy. Tutaj z sekatorem do każdej rośliny stajemy nawet kilka razy w sezonie.

Zabieg cięcia to podstawowy, mechaniczny sposób ochrony przed chorobami. Przycięte krzewy mają bardziej przewiewną strukturę, szybciej osuszają się po deszczu, nie są też zbyt zagęszczone. Pozostawiona na krzewie liczba liści powinna dostarczyć ilości cukrów wystarczającej dla gron, a jednocześnie ich zbytnio nie zacieniać.

Cięcie zimowe, stanowiące podstawę formowania winnych krzewów, jest najważniejszym czynnikiem plonotwórczym winorośli przerobowej. Od tego, w jaki sposób rośliny zostały przycięte, ile oczek zostawiliśmy i jaki system prowadzenia wybraliśmy, zależy wielkość plonu oraz jego jakość.

Cele cięcia letniego

Cięcie letnie jest niemniej ważne w przypadku winnic, zwłaszcza odmian szlachetnych. Po zimowym, znacznym cięciu, latorośle wyrastają bujnie. Roczny przyrost, w zależności od gatunku i odmiany roślin z rodzaju Vitis wynosi nawet do 2-4 metrów. Zadaniem cięcia w lecie jest przede wszystkim rozluźnienie struktury krzewu, usunięcie pędów płonnych, które nie zaowocują, a jedynie utrudnią dostęp do owoców przy opryskach.

Więcej światła

To cięcie ma także na celu skracanie bardzo długich przyrostów jednorocznych u odmian o silnym wzroście i zapanowanie nad ich nadmiernym rozrostem w górnej części konstrukcji. Innym celem jest stworzenie optymalnych warunków do wzrostu i dojrzewania jagód – dostarczenie odpowiedniej ilości asymilatów z liści, które na roślinie zostaną i redukcja liści, które pochłoną światło.

Zielone zbiory

Przy lipcowym cięciu dokonuje się także często tzw. zielonych zbiorów, czyli usuwania nadmiernej ilości związanych owoców, by zapewnić równomierne i możliwie wczesne dojrzewanie gron pozostawionych na krzewie.

Kiedy wykonujemy cięcie letnie

Pędy jednoroczne, które silnie rozrastają się w górnej części krzewów, często zwieszając się do ścieżek roboczych, przycinamy nawet kilka razy w sezonie wegetacyjnym. Liczba cięć oraz ich intensywność zależy do siły wzrostu odmiany oraz przebiegu pogody. Im bardziej obfite deszcze, tym winorośl przyrasta silniej na długość.

Pierwszy raz przycinanie wykonujemy, gdy pędy sięgają wyżej, niż 2 liście nad górną linię konstrukcji. Zabieg powtarzamy w razie potrzeby jeszcze 2-3 razy w sezonie. Wykonanie tego cięcia pozwala na sprawne i skuteczne opryskiwanie roślin. Nie zostawiamy wtedy nieopryskanych części, co ułatwia utrzymanie wyższej zdrowotności krzewów i owoców. Przycinanie wysokich łoz wspiera także ich przyrost na grubość i drewnienie jesienią. Sprzyja to lepszemu zimowaniu i wyższej odporności na niskie temperatury.

Uszczykiwanie pasierbów

Innym zabiegiem, przeprowadzanym podczas letniego cięcia, jest wyłamywanie młodych pędów, wyrastających z kątów liści naprzeciw zawiązanych gron. Zabieg ten wzmacnia przepływ soków i asymilatów do gron. Poprawia ich dojrzewanie i umożliwia osiąganie odpowiedniej dojrzałości. Uszczykiwanie tych pędów, wyrastających z jednorocznej łozy, nazywanych pasierbami, najlepiej wykonać, kiedy mają do kilku centymetrów. Łatwo wtedy się wyłamują, bez użycia żadnych narzędzi.

Usuwanie liści i pędów bocznych

W praktyce winiarskiej stosuje się różne zabiegi usuwające liście i pędy na wysokości gron. Z jednej strony warto zapewnić dostęp dla środków ochrony roślin i innych zabiegów dolistnych, z drugiej zaś nadmierne odsłonięcie jagód grozi ich poparzeniami słonecznymi.

Jagoda wrażliwa na słońce

Dlatego warto odsłaniać je na tyle, by swobodnie wykonać oprysk i podchodzić do cięcia etapami. Kondycję gron można wesprzeć, stosując opryski nawozami zawierającymi wapń. Im wcześniej zostanie wykonany zabieg odsłaniania, tym więcej będzie czasu na to, by jagoda uodporniła się na silne promieniowanie słoneczne. Jeśli celem jest przede wszystkim ochrona przed porażeniem chorobami grzybowymi – odsłanianie warto wykonać także w miarę wcześnie. Jeśli celem jest przyspieszenie dojrzewania gron w drugiej części lata – zakres pielęgnacji musi być niewielki. Delikatne, cienkie skórki źle zareagują na kilka bardzo słonecznych dni, które zdarzają się we wrześniu.

Zielona osłona

Każdy z tradycyjnych regionów winiarskich charakteryzuje specyficzny Uszczykiwanie pędów syleptycznych na słabo rosnącej odmianie Odsłonięte grona na początku dojrzewania lepiej znoszą nadmierne nasłonecznienie sposób prowadzenia winorośli i sposoby ich cięcia. Różne metody i ilość usuwanej latem materii organicznej zależy od przebiegu letniej i jesiennej pogody. Im bardziej deszczowo, tym więcej liści i pędów odcinamy z rośliny, by zapewnić jej przewiewność i ochronić przed mączniakami oraz szarą pleśnią.

Im bardziej słonecznie i gorąco, tym więcej masy zielonej pozostawiamy w otoczeniu gron. Liście wokół jagód zapewnią cień i niższą temperaturę. Ta z kolei przeciwdziała poparzeniom owoców i zmianom aromatów, ze świeżych i owocowych w marmoladowe i dojrzałe. Każdy z winiarzy wybiera, drogą prób i błędów, najbardziej korzystne rozwiązanie dla winnicy.

dr inż. Marta Czaplicka