Sytuacja w rolnictwie Dolnego Śląska na dzień 24.09.2012

Warunki agrometeorologiczne

Przełom sierpnia i września na terenie województwa dolnośląskiego to czas zmiennej pogody. Średnie dzienne temperatury oscylowały między 12 a 25oC z przejściowymi okresami ochłodzenia i przelotnymi opadami. Temperatury nocne wynosiły od 3 do 16oC, w rejonie Kamiennej Góry czasem spadając nawet do 0oC. W rejonie Dzierżoniowa zanotowano 10 dni z opadami, od 17.08 do 24.09 spadło 120 mm deszczu, największy opad w dniu 12 sierpnia – 50 mm. Średnia miesięczna ilość opadów w powiecie jaworskim była w normie średniej miesięcznej w rejonie i wynosiła ok. 60 mm. Pogoda w okresie minionego miesiąca sprzyjała pracom żniwnym i pozwoliła zebrać plony dobrej jakości. W drugiej połowie sierpnia praktycznie brak opadów. Dopiero początek drugiej dekady września przyniósł łagodne opady deszczu.

Stan upraw

  • Zboża

Zakończono zbiór zbóż ozimych i jarych. Trwają prace związane z siewem zbóż do zbioru w 2013 roku, zaawansowanie siewów w województwie wynosi 23% zaplanowanej do posiana powierzchni. Jęczmienia ozimego zasiano 82%, żyta ozimego 49% pszenicy ozimej 17% i pszenżyta ozimego 13%. 

  • Rośliny okopowe

Trwa zbiór późnych odmian ziemniaków, zaawansowanie zbiorów w województwie wynosi około 81%. Średni plon szacuje się na poziomie 256,31 dt/ha. Na plantacjach występują objawy chorobowe na liściach i łodygach. Główne choroby to zaraza ziemniaka liściowa i łodygowa. Nie obserwuje się nasilenia wystąpienia szkodników. Zachwaszczenie plantacji niewielkie.
Większość plantacji buraków cukrowych jest w bardzo dobrym stanie, rośliny znajdują się w fazie intensywnego wzrostu korzeni. Rozpoczął się zbiór buraków na wcześniejsze dostawy, jego zaawansowanie w województwie wynosi ok. 6% przy średnim plonie 482,35 dt/ha. Na nielicznych plantacjach wystąpił chwościk burakowy, mączniak i brunatna plamistość liści. Plantacje czyste, wolne od chwastów lub o niewielkim wtórnym zachwaszczeniu. 

  • Rzepak

Zakończono zbiory rzepaków ozimego i jarego. Średni plon rzepaku ozimego w województwie wyniósł 28 dt/ha, a jarego 22 dt/ha. Prawie na ukończeniu jest siew rzepaku ozimego do zbioru w 2013 r., zasiano już 99% planowanej powierzchni. Większość plantacji zasianych w terminie agrotechnicznym znajduje się w fazie 2-5 liści. Na terenie powiatu ząbkowickiego z uwagi na bezdeszczową pogodę rzepak wysiano w końcowym okresie terminu siewu. Brak opadów utrudniał przygotowanie gleby do siewu. W rzepakach nawet chronionych licznie występują samosiewny zbóż. Na części plantacji pojawiły się pchełki i ślimaki. Ślimaki powodują uszkodzenia w okresie wschodów i rozwoju pierwszych liści. Przy dużym nasileniu ich występowania siewki są zjadane w całości.

  • Rośliny sadownicze 

Trwają zbiory odmian średniopóźnych odmian jabłoni, śliw, gruszek oraz późnych odmian malin. Na początku września rozpoczęto zbiory odmian późniejszych jabłek przeznaczonych na przechowalnictwo. Owoce są dobrej jakości. Miejscami, głównie na plantacjach niechronionych, występuje porażenie przez szkodniki. Nieznaczne porażenie chorobami głównie parchem, brunatną zgnilizną drzew ziarnkowych i mączniakiem.

Sytuacja na rynkach skupu

Skup zbóż jest prowadzony na bieżąco. Rolnicy, którzy mają własne magazyny ograniczają sprzedaż zboża do minimum licząc na jeszcze wyższą cenę. Skupowane ziarno zbóż w większości rejonów jest dobrej jakości. Ceny skupu zbóż w porównaniu do poprzedniego miesiąca utrzymują się na podobnym wysokim poziomie. Cena pszenicy konsumpcyjnej obecnie osiąga średnią cenę 89,24 zł/dt, maksymalnie można uzyskać 95,00 zł/dt. Pszenica paszowa jest skupowana w cenie od 74,76 do 90 zł/dt. Maksymalne cena skupu rzepaku nie zmieniły się od miesiąca i nie przekraczają 210,0 zł/dt, najczęściej oferowana cena to 190,00 zł/dt. Średnia cena jęczmienia konsumpcyjnego wynosi 73,80 zł/dt, przy czym można uzyskać maksymalnie 81,00 zł/dt. Kukurydza mokra skupowana jest w cenie od 50,00 zł/dt do 54,00 zł/dt. Maksymalna cena skupu kukurydzy suchej wynosi 93,00 zł/dt. Przeciętne ceny skupu gryki w tym roku są niższe o ok. 50% od cen ubiegłorocznych z tego samego okresu. Rolnik może sprzedać grykę w cenie od 950 do 1000 zł/dt.

Skup żywca wieprzowego i wołowego nadal odbywa się na zasadzie odbioru z gospodarstwa przez jednostki skupujące, po wcześniejszym uzgodnieniu. Odnotowano niewielki wzrost cen skupu żywca wołowego, średnio za młode bydło opasowe można uzyskać 7,30 zł/kg do maksymalnie 8,5 zł. Spada pogłowie trzody chlewnej z powodu zbyt niskich cen i małej ilości podmiotów skupujących. Średnia cena żywca wieprzowego wzrosła o ok. 6% w stosunku do ubiegłego miesiąca średnio za 1 kg producent otrzymuje ok. 5,61 zł. Ceny mleka utrzymują się na podobnym poziomie, co w miesiącu poprzednim producenci otrzymują za mleko od podmiotów skupujących minimum 0,70 zł/l do maksymalnie 1,28 zł/l. Znacznie wyższa jest średnia cena mleka płacona przez odbiorców indywidualnych od 1,00 zł/l do nawet 3,00 zł/l. 

Zaopatrzenie w środki do produkcji

Zaopatrzenie w środki do produkcji dobre, w sprzedaży znajduje się pełny asortyment środków ochrony i nawozów. Rolnicy kupują środki pod zasiewy ozime. Ceny materiału siewnego w punktach sprzedaży kształtują się następująco: nasiona pszenicy ozimej można kupić w cenie od 192 do 285 zł/dt, jęczmienia i pszenżyta ozimego 200-250 zł/dt, żyta ozimego 190- 257 zł/dt oraz rzepaku ozimego 450-850 zł w paczce na 3 ha.
Ceny nawozów utrzymują się na poziomie poprzedniego miesiąca, odnotowano tylko niewielki 1% wzrost cen. Średnie ceny nawozów wynoszą:

  • mocznika 46% N – 171,73 zł/dt,
  •  polifoski 8 – 226,97 zł/dt, 
  • saletry amonowej 32% – 140,49 zł/dt. 

Sytuacja ekonomiczna gospodarstw

Rolnicy finalizują zakupy maszyn i urządzeń i składają wnioski o płatność realizując projekty w ramach działania Modernizacja Gospodarstw Rolnych z PROW 2007-2013. Duże zainteresowanie inwestycjami związanymi z zakupem ziemi, jednak rolnicy wstrzymują się z ich realizacją oczekując uruchomienia dopłat do kredytów preferencyjnych. 
Wojewoda dolnośląski uzyskał 4 zgody na uruchomienie kredytów klęskowych o wartości 88 447 974,32 zł. Trwa wydawanie opinii o zakresie i wartości strat. Do dziś wydano 616 opinii na łączną kwotę 50 729 215 zł.
Po tegorocznych zbiorach sytuacja na rynku skupu zbóż jest bardzo dobra, wysokie ceny podniosły dochody gospodarstw. Trudniejsza natomiast jest sprzedaż ziemniaków i nasion gryki − brakuje chętnych do zakupu, a cena sprzedaży jest niska. 

Teresa Czaja DODR we Wrocławiu