Sytuacja w rolnictwie Dolnego Śląska na dzień 12.11.2019
Warunki agrometeorologiczne
Druga połowa października była wyjątkowo ciepła na w całym województwie. Termometry w ciągu dnia pokazywały temperaturę nawet 20 oC. Noce były na ogół chłodne, z temperaturą w graniach 1-10 oC. Kilka razy, zarówno nocą, jak i w ciągu dnia pojawiały się zamglenia. Ponadto, na przełomie października i listopada lokalnie zaczęły występować przygruntowe przymrozki z temperaturą sięgającą do nawet -5 oC. Listopad przywitał nas niskimi temperaturami powietrza, które nie przekraczały 10 oC. Opadów deszczu było w regionie niewiele. Najwięcej deszczu spadło w powiecie jaworskim (55 mm), a najmniej odnotowano na terenie powiatu dzierżoniowskiego (3,5 mm).
Według najnowszego raportu z IUNG susza rolnicza występuje nadal na terenie całej Polski. Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) w okresie od 1 sierpnia do 30 września dla województwa dolnośląskiego mieści się w przedziale od – 109 mm
(w północno- zachodniej części regionu) do -50 mm (na obszarach górskich i podgórskich).
Stan upraw
- Zboża
Zboża ozime zostały już wysiane na Dolnym Śląsku, jedyne nieliczni rolnicy nie posiali jeszcze pszenicy ozimej. Na wcześniej wysianych plantacjach można zaobserwować równomierne wschody zbóż. Na ogół rozwijają się one prawidłowo, w Polowie listopada znajdują się w fazie krzewienia 2-4 liści. Na plantacjach istnieje zagrożenie wystąpieniem mączniaka prawdziwego zbóż. Lokalnie na jęczmieniu pojawiają się również mszyce zbożowe, które są wektorami żółtej karłowatości jęczmienia. W zbożach nie zauważa się objawów wywołanych przez inne choroby, zachwaszczenie jest zwykle małe, z uwagi na przeprowadzone przez rolników jesienne zabiegi herbicydowe.
- Rzepaki
W zależności od terminu siewu i uwilgotnienia gleby, stan upraw rzepaku bywa różny. Większość z nich rozwija się prawidłowo, wytwarza prawidłowe rozety w połowie miesiąca były one w fazie 5-8, a nawet 8-10 liści. Na plantacjach chronionych obserwuje się niewielkie zachwaszczenie. Pojawiają się natomiast szkodniki takie, jak pchełka rzepakowa, śmietka kapuściana, ślimaki i chowacze. W uprawie rzepaku na terenie województwa dolnośląskiego nie zaobserwowano objawów wywołanych przez choroby.
- Rośliny okopowe
- Ziemniaki i buraki cukrowe
Zbiór ziemniaków na terenie całego Dolnego Śląska został już zakończony. Szacunkowy, średni plon wynosi 211,87 dt/ha. W ziemniakach przemysłowych uprawianych na terenie powiatu górowskiego średnia zawartość skrobi wynosi 19,9%. Zebrane ziemniaki umieszczane są w przechowalniach lub w kopcach.
Zaawansowanie zbiorów buraków cukrowych na terenie województwa dolnośląskiego wynosi w połowie listopada 71,02 %. Większość plantacji jest w dobrym stanie, uwilgotnienie gleby powinno pozytywnie wpłynąć na plon korzeni. Na dzień 12.11.2019 r. szacowany, średni plon buraków wynosił 479,59 dt/ha. W uprawie buraka cukrowego obserwuje się objawy żerowania przez chwościka buraka, pchełkę i mszycę buraczaną, co może wpłynąć na uzyskiwany plon.
Sytuacja na rynkach skupu
Średnie ceny skupu zbóż w listopadzie tego roku są niższe niż rok temu o około 20%. W porównaniu do poprzedniego miesiąca zanotowano niewielki wzrost cen o 2-3%. Pszenica konsumpcyjna osiąga średnią cenę 65,33 zł/dt (w ubiegłym miesiącu było to 64,03 zł/dt), średnia cena skupu pszenicy paszowej to 63,29 zł/dt (w październiku uzyskiwano 61,51 zł/dt). Cena jęczmienia paszowego wynosi 58,02 zł/dt, maksymalnie można otrzymać 64,20 zł/dt (miesiąc temu uzyskiwano do 63,00 zł/dt). Ceny rzepaku są podobne jak rok temu, średnio jest to 156,00 zł/dt, maksymalnie można uzyskać 171,00 zł/dt. Cena skupu kukurydzy na ziarno wynosi od 39,00 zł/dt do 63,00 zł/dt, w zależności od stopnia wilgotności. Odnotowano spadek cen o około 20% w stosunku do listopada poprzedniego roku.
Hodowcy bydła opasowego w tym miesiącu mogli uzyskać nieco wyższe ceny skupu. Średnie ceny skupu żywca wołowego w stosunku do poprzedniego miesiąca wzrosły o około 6%. Młode bydło opasowe kosztowało średnio 6,90 z/kg, maksymalnie ‒ 8,50 zł/kg. Jednak są to ceny niższe o około 2% niż rok temu, kiedy hodowcy uzyskiwali średnio 7,05 zł/kg.
Ceny tuczników pozostają bez zmian w porównaniu do ubiegłego miesiąca. Średnio można uzyskać 5,60 zł/kg tucznika. W porównaniu z rokiem 2018 obecna cena tuczników jest wyższa o około 24%, kiedy uzyskiwano średnio 4,26 zl/kg.
Zanotowano niewielki 4% wzrost średnich cen skupu mleka w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Ceny nie zmieniły się w porównaniu do 2018 roku. Producenci mleka otrzymują od podmiotów skupujących średnio 1,29 zł/l (od 0,85 zł/l do 1,80 zł/l). Średnia cena mleka płacona przez odbiorców indywidualnych wynosi około 2,17 zł/l, maksymalną ceną jest 3,00 zł/l.
Zaopatrzenie w środki do produkcji
Ceny nawozów uległy niewielkim zmianom w stosunku do poprzedniego miesiąca i ubiegłego roku.
Średnie ceny nawozów wynoszą:
- mocznik 46% N – 144,57 zł/dt (cena niższa o 3% w porównaniu do poprzedniego miesiąca i niższa o 3% w porównaniu do listopada 2018 r.)
- polifoska 8 – 178,90 zł/dt (cena wyższa o 3% w porównaniu do poprzedniego miesiąca i wyższa o 7% w porównaniu do roku ubiegłego)
- saletra amonowa 34% – 117,25 zł/dt (cena bez zmian w stosunku do ubiegłego miesiąca średnia i niższa o 4% niż rok wcześniej).
Sytuacja ekonomiczna gospodarstw
Rolniczy handel detaliczny
Już od 21 listopada można starać się o dofinansowanie w maksymalnej kwocie 100 000 zł na tzw. małe przetwórstwo. Wnioski będzie można składać do 20 grudnia w oddziałach regionalnych ARiMR. Pomoc może otrzymać nie tylko rolnik, ale także jego małżonek, który zajmuje się, lub chce rozpocząć działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego. Jednak nim otrzyma tą pomoc, musimy pamiętać o kilku istotnych kwestiach:
- rolnik, lub małżonek musi posiadać ubezpieczenie w KRUS w pełnym zakresie,
- na liście produktów, które przetworzy i jednocześnie uda się je zbyć powinny znaleźć się m.in. soki, dżemy, kiszonki, marynaty, koncentraty, a także przetwory zbożowe (mąki, kasze, płatki, otręby), oraz oleje, wędliny, produkty mleczne (jogurty, sery, śmietana),
- wsparcie przyznawane jest w formie refundacji kosztów kwalifikowalnych (do 50%), które ponieśliśmy na realizację naszej inwestycji,
- uzyskane dofinansowanie możemy przeznaczyć na zakup maszyn i urządzeń, a także na wyposażenie, które jest niezbędne przy działalności przetwórczej. Dotacje na małe przetwórstwo można również wykorzystać na budowę i modernizację budynków (w tym pomieszczenia służące do przygotowania posiłków, pod warunkiem, że będą one trwale związane z nieruchomością). W ramach otrzymanej kwoty pomocy
w wysokości 100 000 zł możemy dokonać również zakupu, wraz z instalacją maszyn, lub urządzeń, które będą służyć do przetwarzania i magazynowania aparatury kontrolnej i pomiarowej, - Ważne jest również to, że pieniędzy nie możemy wykorzystać na pokrycie zakupu środków transportu oraz używanych maszyn i urządzeń.
Tworzenie grup i organizacji producentów
Do 13 grudnia rolnicy, którzy połączyli się i zostali uznani za grupę producentów rolnych mogą ubiegać się o specjalne wsparcie finansowe realizowane w ramach PROW 2014-2020.
Przypomnijmy, członkiem grupy producentów rolnych mogą być osoby fizyczne, które prowadzą działalność w ramach mikro-, małego, bądź średniego przedsiębiorstwa. O dofinansowanie można się ubiegać, jeśli:
- zostaniemy uznani za producentów przez dyrektora oddziału regionalnego ARiMR na podstawie planu biznesowego,
- jesteśmy producentami jednego produktu, lub grupy produktów, którzy nie byli członkami grupy producentów lub organizacji producentów utworzonej ze względu na ten sam produkt, lub grupę produktów, której przyznano i wypłacono pomoc na rozpoczęcie działalności ze środków UE po 1 maja 2014 r.,
- do grupy producentów nie należą małżonkowie członków tej grupy, a także inne osoby, które są powiązane bezpośrednio kapitałowo lub osobowo,
- wyrazimy chęć realizacji planu biznesowego w celu osiągnięcia jego założeń
w czasie trwania 5-letniego okresu wsparcia.
Istotna rzeczą jest również to, że otrzymanej pomocy nie możemy przeznaczyć na tworzenie grup producentów zajmujących się hodowlą drobiu, a także wyrobami z mięsa drobiowego i jego podrobów. Ważne jest również to, że odbiorcami produktów nie mogą być osoby należące do grupy producentów, współmałżonkowie takich osób, podmioty powiązane kapitałowo lub osobowo w sposób bezpośredni, bądź pośredni z beneficjentem, lub jego współmałżonkiem.
Wsparcie finansowe jest przyznawane jest przez pierwszych 5 lat funkcjonowania grupy od daty jej uznania. Wysokość otrzymanego dofinansowania zależy od przychodów netto uzyskanych ze sprzedaży produktów lub grupy produktów wytworzonych w poszczególnych latach. Limit pomocy wynosi 100 000 euro w każdym roku pięcioletniego okresu przyznawania tego dofinansowania.
Źródła: meldunki PZDR oraz informacje ARiMR
Ewelina Marciniak, Sylwia Kędzierska DODR