Stosowanie środków ochrony roślin przy użyciu opryskiwaczy

Szkolenie:
Stosowanie środków ochrony roślin sprzętem naziemnym, z wyłączeniem sprzętu montowanego na pojazdach szynowych oraz innego sprzętu stosowanego w kolejnictwie

Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu upoważniony został przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa we Wrocławiu do prowadzenia szkoleń w zakresie doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin oraz stosowania środków ochrony roślin sprzętem naziemnym, z wyłączeniem sprzętu montowanego na pojazdach szynowych oraz innego sprzętu stosowanego w kolejnictwie. 

Dla rolników i osób wykonujących zabiegi przy użyciu środków ochrony roślin przy użyciu opryskiwaczy organizowane są odpłatne szkolenia w zakresie:

STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN SPRZĘTEM NAZIEMNYM, Z WYŁĄCZENIEM SPRZĘTU MONTOWANEGO  NA POJAZDACH SZYNOWYCH ORAZ INNEGO SPRZĘTU STOSOWANEGO W KOLEJNICTWIE” 

  • podstawowe - 14 godzinne (2 dniowe) 

  • uzupełniające – 7 godzinne (1 dniowe).

Szkolenia podstawowe przeznaczone są dla osób, które nigdy jeszcze nie uczestniczyły w szkoleniu z tego zakresu. Szkolenie uzupełniające przeznaczone jest natomiast dla osób, które wcześniej ukończyły szkolenie podstawowe. 

Program szkolenia podstawowego: 

  • wybrane zagadnienia w zakresie przepisów prawnych – 1 godz. 

  • charakterystyka i stosowanie środków ochrony roślin – 1 godz. 

  • integrowana ochrona roślin – 2,5 godz.

  • technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin – 4,5 godz.; (w tym – 3,5 godz. zajęć praktycznych) 

  • zapobieganie negatywnemu wpływowi środków ochrony roślin na środowisko – 3 godz. 

  • bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu środków ochrony roślin – 2 godz. 

Program szkolenia uzupełniającego: 

  • wybrane zagadnienia w zakresie przepisów prawnych, ze szczególnym uwzględnieniem zmian tych przepisów – 1 godz. 

  • charakterystyka i stosowanie środków ochrony roślin –aktualizacja wiedzy – 0,5 godz. 

  • integrowana ochrona roślin - aktualizacja wiedzy – 2 godz.

  • technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin – aktualizacja wiedzy - 2,5 godz.; (w tym – 1,5 godz. zajęć praktycznych) 

  • zapobieganie negatywnemu wpływowi środków ochrony roślin na środowisko - aktualizacja wiedzy – 0,5 godz. 

  • bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu środków ochrony roślin - aktualizacja wiedzy – 0,5 godz. 

Szkolenia organizowane są na terenie działania wszystkich Powiatowych Zespołów Doradców. Informacji w sprawie szkoleń udzielają i prowadzą nabór kandydatów: 

  • Powiatowe Zespoły Doradców 

  • koordynator szkoleń – Magdalena Kuryś, tel. 71 339 80 21, wew. 196, e-mail: magdalena.kurys@dodr.pl Dział Metodyki Doradztwa, Szkoleń i Wydawnictw Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu

Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia zachowuje ważność przez okres 5 lat od dnia ukończenia szkolenia i uprawnia użytkowników profesjonalnych do wykonywania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin.

Jolanta Markowska DODR we Wrocławiu

 


Zagospodarowanie opakowań po środkach ochrony roślin

Co zrobić ze zużytymi opakowaniami po środkach ochrony roślin? Na pewno nie wyrzucamy ich do śmieci razem z innymi odpadami z gospodarstwa domowego. To może grozić wysoką grzywną, a z drugiej strony naraża nasze zdrowie i środowisko na niebezpieczeństwo.

Polskie prawo zobowiązuje rolników do odpowiedniego postępowania z opróżnionymi opakowaniami po środkach ochrony roślin. Nie mogą one być wyrzucane do zbiorowych pojemników na śmieci, ale muszą być odpowiednio zagospodarowane. Zgodnie z prawem, zużyte opakowania powinny zostać zwrócone do punku sprzedaży, gdzie zostały kupione. Sklep zwraca je producentom.

W Polsce od 2004 roku funkcjonuje System Zbiórki Opakowań PSOR (wcześniej jako: System Odbioru i Unieszkodliwiania Opakowań po Środkach Ochrony Roślin toksycznych i bardzo toksycznych), zorganizowany i nadzorowany przez Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin (PSOR).

System ten pomaga użytkownikom środków ochrony roślin rozwiązywać problemy związane z zagospodarowaniem opakowań po tych produktach. W ramach systemu, na terenie całego kraju, głównie w punktach sprzedaży środków ochrony roślin, a także przy niektórych gminach, zorganizowane są punkty zbiórki opakowań po środkach ochrony roślin wykorzystywanych w rolnictwie, toksycznych dla ludzi oraz zwierząt.

Dzięki działaniu Systemu Zbiórki Opakowań PSOR rolnicy mogą bez ponoszenia kosztów wypełnić swój obowiązek, a także działać na rzecz ochrony środowiska. Wystarczy, aby czyste opakowania (przepłukane trzykrotnie wodą) przynieśli z powrotem do sklepu. Punkty sprzedaży są zaopatrywane w worki do zbierania pojemników, a operator Systemu zapewnia ich odbiór na koszt producentów i importerów.

Jak postępować ze zużytym opakowaniem po środkach ochrony roślin?

Większość substancji zawartych w środkach ochrony roślin ma szkodliwe działanie, dlatego po wykorzystaniu preparatu puste opakowania powinny być odpowiednio magazynowane i przetwarzane. Na etykiecie każdego produktu znajdują się informacje o niebezpieczeństwach lub zagrożeniach, jakie może on stwarzać, a także sposób postępowania z opakowaniem. Zawiera ona również oznaczenia informujące o stopniu jego szkodliwości oraz toksyczności, a także o zaleceniach bezpiecznego stosowania. Kategorycznie zabronione jest palenie opakowań po środkach niebezpiecznych oraz wykorzystywania ich do innych celów. Zgodnie z wymogami prawnymi, powinny być one i zwrócone do punktu ich zbiórki.

Informacje o znajdującym się w okolicy punkcie zbiórki można uzyskać w gminie. Pamiętajmy też, że możemy zwrócić je do sklepu, w którym kupiliśmy dany preparat. Sklepy mają obowiązek ich przyjęcia. Po przekazaniu opakowań do punktu zbiórki lub do sklepu kończy się odpowiedzialność prawna rolnika za unieszkodliwienie opakowania. 1 stycznia 2014 roku weszły w życie przepisy ustawy z dnia 13.06.2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. 2013 poz. 888), która zmieniła zasady postępowania z pojemnikami po środkach niebezpiecznych. Na użytkownika został nałożony obowiązek zwrotu opakowań po środkach ochrony roślin, sklasyfikowanych jako niebezpieczne, do sklepu lub hurtowni. Niedopełnienie tego  obowiązku może skutkować nałożeniem grzywny.

Nie ma natomiast obowiązku natychmiastowego zwrotu tych opakowań. Przy odpowiedniej organizacji można zebrać ich większą ilość i wtedy dostarczyć do miejsca zbiórki. Ważne jest, aby oddawać je czyste, przepłukane trzykrotnie czystą wodą. Wykorzystana woda powinna trafić do zbiornika opryskowego z cieczą roboczą. Opakowania należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, z dala od pasz przeznaczonych dla zwierząt oraz zabezpieczyć przed dostępem dzieci.

Jakie opakowania zwracać?

Nie wszystkie opakowania należy zwracać do punktów odbioru. Opakowania po nietoksycznych i niezagrażających środowisku środkach można potraktować jak inne odpady. Należy zwracać te pojemniki, o zwrocie których informuje nas ich etykieta. W jej treści jest to wyraźnie napisane. Zwrotowi podlegają opakowania po środkach ochrony roślin toksycznych lub bardzo toksycznych dla organizmów wodnych, pszczół oraz ludzi i zwierząt lądowych. Koniecznie i bez wyjątków należy zwracać opakowania oznaczone przynajmniej jednym z piktogramów:

 

Należy również zwracać opakowania po środkach niebezpiecznych, wykorzystywanych w rolnictwie, np. nawozy, adiuwanty, produkty biobójcze, oznaczone przynajmniej jednym z piktogramów:

System Zbiórki Opakowań PSOR

  • System Zbiórki Opakowań PSOR zapewnia zbiórkę i zagospodarowanie opakowań po środkach niebezpiecznych, wykorzystywanych w rolnictwie. Zwrot opakowań jest bezpłatny.
  • Zgromadź czyste, trzykrotnie wypłukane opakowania i przynieś je do sklepu, który uczestniczy w systemie. Warunkiem przyjęcia opakowań jest ich czystość. W Systemie Zbiórki Opakowań PSOR nie odbiera się brudnych opakowań, opakowań z resztkami produktów, opakowań z produktami przeterminowanymi, opakowań zbiorczych, np. kartonów, folii stretch, opakowań po innych produktach niż zbierane w systemie.

Przygotuj opakowanie do zwrotu

  1. Przelej całą zawartość opakowania do zbiornika opryskiwacza.
  2. Wypełnij opakowanie wodą do ¼ jego objętości.
  3. Zamknij opakowania i potrząśnij nim przez kilka sekund.
  4. Wlej wodę z opakowania do zbiornika opryskiwacza.
  5. Powtórz wszystkie te czynności jeszcze 2 razy, a popłuczyny wykorzystaj do zabiegu. Dzięki temu wykorzystasz całkowicie produkt i zminimalizujesz potencjalne ryzyko kontaktu ze stężonym produktem osób uczestniczących w zbiórce i transporcie opakowań.
  6. Zbierz wszystkie opróżnione i czyste opakowania z gospodarstwa i przynieś je do sklepu, w którym kupiłeś produkty.

źródła: ulotka – „Liczy się każde opakowanie” System Zbiórki Opakowań PSOR i www.cheminova.pl

Jolanta Markowska DODR we Wrocławiu
 


Środki ostrożności przy wykonywaniu zabiegów ochrony roślin zmniejszających ryzyko zatrucia pszczół

Opryskanie pszczół cieczą roboczą powoduje zamoczenie skrzydeł, co utrudnia, bądź uniemożliwia im dalszy lot i powrót do ula. Ponadto, w wyniku przejęcia obcego zapachu środka chemicznego, pszczoły wracające do ula są traktowane jako obce, nie zostają wpuszczone do gniazda lub giną żądlone przez pszczoły strażniczki.

W związku z rozpoczynającym się sezonem wegetacyjnym oraz początkiem kwitnienia przypominamy, że jednym z podstawowych wymogów integrowanej ochrony roślin (obowiązuje od 1 stycznia 2014 r.) jest ochrona organizmów pożytecznych oraz stwarzanie warunków sprzyjających ich występowaniu. W szczególności dotyczy to owadów zapylających i naturalnych wrogów organizmów szkodliwych.

Podczas stosowania środków ochrony roślin zwróćmy uwagę na prawidłowość wykonywania zabiegów, a w szczególności na stosowanie wyłącznie ś.o.r. dopuszczonych do obrotu przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Środki ochrony roślin należy dobierać w taki sposób, aby zminimalizować negatywny wpływ zabiegów chemicznych na organizmy nie będące celem zabiegu.

Zasady ochrony

Nieprawidłowo wykonywane zabiegi chemicznej ochrony roślin, szczególnie przy użyciu insektycydów, niosą za sobą zagrożenia dla pszczół i innych zapylaczy.

Stosując środki ochrony roślin należy przestrzegać następujących zasad:

  • stosować środki ochrony roślin w taki sposób, aby nie stwarzać zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska, w tym przeciwdziałać zniesieniu środków ochrony roślin na obszary i obiekty nie będące celem zabiegu z zastosowaniem tych środków zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o środkach ochrony roślin (Dz. U. z 2013 roku, poz. 455 ze zm.),
  • zabiegi z zastosowaniem środków ochrony roślin przeznaczonych dla profesjonalnych użytkowników mogą wykonywać osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin sprzętem naziemnym, z wyłączeniem sprzętu montowanego na pojazdach szynowych oraz innego sprzętu stosowanego w kolejnictwie i posiadają aktualne badania potwierdzające sprawność techniczną opryskiwacza,
  • należy bardzo dokładnie zapoznać się z etykietą stosowania środka ochrony roślin i stosować środki ochrony ściśle z podanymi w niej zaleceniami, zwracając szczególną uwagę na część etykiety dotyczącej bezpieczeństwa pszczół,
  • nie stosować środków toksycznych dla pszczół w czasie kwitnienia,
  • nie opryskiwać upraw, na których są kwitnące chwasty lub pokryte spadzią,
  • bezwzględnie przestrzegać okresów prewencji dla pszczół,
  • stosować środki ochrony roślin z uwzględnieniem integrowanej ochrony roślin,
  • usuwać lub zabezpieczać ule przed wychodzeniem pszczół w przypadku, gdy chcemy stosować środki owadobójcze w pobliżu pasieki.

Mokre skrzydła, obcy zapach

Opryskanie pszczół cieczą roboczą powoduje zamoczenie skrzydeł, co utrudnia, bądź uniemożliwia im dalszy lot i powrót do ula. Ponadto, w wyniku przejęcia obcego zapachu środka chemicznego, pszczoły wracające do ula są traktowane jako obce, nie zostają wpuszczone do gniazda lub giną żądlone przez pszczoły strażniczki.

Kto stosuje środki ochrony roślin w sposób stwarzający zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt lub dla środowiska, podlega karze grzywny (ustawa o środkach ochrony roślin z dnia 8 marca 2013 roku Dz. U. poz. 455).

Dwadzieścia metrów od pasieki

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 roku w sprawie warunków stosowania środków ochrony roślin (Dz. U. z 2014 roku, poz. 516) środki ochrony roślin na terenie otwartym stosuje się przy użyciu:

  • sprzętu naziemnego w odległości co najmniej 20 m od pasiek,
  • opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych polowych lub sadowniczych w odległości co najmniej 3 m od krawędzi jezdni dróg publicznych, z wyłączeniem dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg gminnych oraz powiatowych,
  • opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych sadowniczych w odległości co najmniej 3 m od zbiorników i cieków wodnych oraz terenów nie użytkowanych rolniczo, innych niż będących celem zabiegu z zastosowaniem środków ochrony roślin,
  • opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych polowych w odległości co najmniej 1 m od zbiorników i cieków wodnych oraz terenów nie użytkowanych rolniczo, innych niż będących celem zabiegu z zastosowaniem środków ochrony roślin chyba, że na etykiecie środków ochrony roślin podano większe odległości od tych miejsc lub obiektów, po uwzględnieniu których można stosować te środki.

Środki ochrony roślin na terenie otwartym stosuje się, jeżeli prędkość wiatru nie przekracza 4 m/s.

Jolanta Markowska, DODR we Wrocławiu


Komu jest potrzebne szkolenie ze środków ochrony roślin?

Zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. 2013 poz. 455 z późn. zm.), osoby wykonujące zabiegi ochrony roślin w rolnictwie lub w leśnictwie powinny mieć ukończone szkolenie w tym zakresie. Obowiązkowe przeszkolenie obejmuje sprzedawców i profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin. Gdzie i w jaki sposób można uzyskać takie uprawnienia oraz jak długo zachowują one swoją ważność?

Użytkownik profesjonalny i nieprofesjonalny

Ustawa definiuje zarówno jednych i drugich. W myśl jej brzmienia użytkownik profesjonalny to osoba fizyczna, która stosuje środki ochrony roślin (ŚOR) w celach innych niż własne niezarobkowe potrzeby, w szczególności w ramach działalności gospodarczej lub zawodowej, w tym w rolnictwie i leśnictwie. Użytkownik nieprofesjonalny definiowany jest jako osoba fizyczna, niebędącą użytkownikiem profesjonalnym, która stosuje ŚOR.

Kto może kupować ŚOR przeznaczone dla użytkowników profesjonalnych?

Zgodnie z Art. 28 ww. ustawy takowe preparaty mogą być sprzedawane osobom, które:

  • ukończyły szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin w Rzeczypospolitej Polskiej potwierdzone zaświadczeniem o ukończeniu tego szkolenia lub
  • ukończyły szkolenie w zakresie doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin w Rzeczypospolitej Polskiej potwierdzone zaświadczeniem o ukończeniu tego szkolenia lub
  • ukończyły szkolenie w zakresie integrowanej produkcji roślin potwierdzone zaświadczeniem o ukończeniu tego szkolenia lub
  • nie wcześniej niż przed upływem 5 lat, przed nabyciem tych środków, ukończyły szkolenie wymagane od użytkowników profesjonalnych w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, na podstawie przepisów obowiązujących w tym państwie, potwierdzone dokumentem o ukończeniu tego szkolenia lub przedstawiły inny dokument wydany na podstawie przepisów obowiązujących w tym państwie, potwierdzający uzyskanie uprawnień do nabywania środków ochrony roślin przeznaczonych dla użytkowników profesjonalnych.

Szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin

Szkolenia zakończone otrzymaniem stosownego zaświadczenia, mogą być prowadzone jedynie przez przedsiębiorców lub podmioty wpisane przez wojewódzkich inspektorów ochrony roślin i nasiennictwa do odpowiednich rejestrów.

Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą we Wrocławiu jest wpisany do rejestru w zakresie środków ochrony roślin i jest upoważniony do prowadzenia szkoleń w zakresie:

  • doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin,
  • stosowania środków ochrony roślin sprzętem naziemnym, z wyłączeniem sprzętu montowanego na pojazdach szynowych oraz innego sprzętu stosowanego w kolejnictwie,
  • Integrowanej produkcji roślin.

Informacji w sprawie szkoleń udzielają i prowadzą nabór kandydatów:

  • Powiatowe Zespoły Doradztwa Rolniczego
  • Dział Metodyki Doradztwa, Szkoleń i Wydawnictw, Wrocław, ul. Zwycięska 8:

Kierownik działu -  Ewa Bieńkowska,  tel. 71 339 80 21, wew. 197,

Koordynator szkoleń -  Magdalena Kuryś, tel. 71 339 80 21, wew. 196, e-mail: magdalena.kurys@dodr.pl

Termin ważności uprawnień

Szkolenia uprawniające do nabywania oraz stosowania ŚOR podstawowe lub uzupełniające, jak również w zakresie doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin oraz w zakresie integrowanej produkcji roślin, kończą się otrzymaniem zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w zakresie środków ochrony roślin. Zaświadczenia te zachowują ważność przez okres 5 lat.

Ze szkoleń zwolnione są osoby:

1) posiadające zaświadczenie wydane przez szkołę ponadgimnazjalną lub szkołę wyższą stwierdzające, że w osoby te w trakcie nauki szkolone były w danym zakresie lub

2) posiadające kwalifikacje wymagane dla osób prowadzących szkolenia w zakresie integrowanej produkcji roślin.

Uprawnienia zachowują swoją ważność przez okres 5 lat od uzyskania wykształcenia lub kwalifikacji. Po upływie tego okresu zachowanie tych uprawnień wymaga ukończenia szkolenia uzupełniającego w odpowiednim zakresie.

Szkolenie podstawowe i uzupełniające w zakresie doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin, w zakresie stosowania środków ochrony roślin i w zakresie integrowanej produkcji roślin, nie jest wymagane od:

  • pracowników naukowych szkół wyższych lub instytutów badawczych, jeżeli do zakresu obowiązków tych pracowników naukowych należy prowadzenie zajęć dydaktycznych, badań naukowych lub prac rozwojowych z zakresu rolnictwa, ogrodnictwa lub leśnictwa;
  • osób prowadzących szkolenia w tym zakresie.

Uprawnienia tych osób są ważne przez okres 5 lat od dnia zaprzestania wykonywania działalności. Po upływie tego okresu zachowanie tych uprawnień wymaga ukończenia szkolenia uzupełniającego w odpowiednim zakresie.

źródło: Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. 2013 poz. 455 z późn. zm.), cheminova.pl

 

Jolanta Markowska, DODR we Wrocławiu