Warunki agrometeorologiczne

Na terenie województwa dolnośląskiego stwierdzono zagrożenie suszą w uprawach roślin jarych w 151 gminach, co stanowi 31,15% powierzchni upraw zagrożonych. W uprawach roślin ozimych stwierdzono zagrożenie w 142 gminach, co stanowi 28,35% powierzchni zagrożonej suszą. Susza oznacza szybkie dojrzewanie zbóż i rzepaków. Należy spodziewać się terminu zbiorów przyspieszonego nawet o dwa tygodnie.

Warunki pogodowe na terenie województwa w minionym miesiącu były trudne dla rolników. Upały z temperaturami przekraczającymi 30 ^oC w dzień i ciepłymi nocami 15-20 ^oC, spowodowały wysuszenie gleby i duże niedobory wody. Dopiero w pierwszej dekadzie czerwca pogoda nieco się zmieniła, nastąpiło lekkie ochłodzenie, wystąpiły lokalne burze, miejscami z gradem i opady deszczu. Temperatury dzienne wynosiły od 20 do 25 ^oC. Średnie temperatury w nocy wahają się od 10 ^oC do 15 ^oC. W rejonie Dzierżoniowa od 12 maja do 12 czerwca wystąpiło 7 dni z opadami deszczu. Łącznie było 88 mm opadów. W powiecie jaworskim ilość opadów w minionym miesiącu była znacznie niższa od średniej i wynosiła 33 mm. W powiecie milickim opady powyżej 2 mm słupa wody wystąpiły jedynie 1-2 czerwca i wynosiły odpowiednio 5 i 7 mm.

IUNG-PIB opublikował drugi raport z monitoringu suszy obejmujący okres od 1 kwietnia do 31 maja. Susza rolnicza w Polsce występuje wśród zbóż jarych, zbóż ozimych, truskawek, krzewów i drzew owocowych. Największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw zbóż jarych. Na terenie Polski suszę notowano we wszystkich województwach na powierzchni 48,90% gruntów ornych.

Do 14 czerwca Wojewoda dolnośląski powołał następujące gminne komisje do spraw szacowania szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, na obszarach dotkniętych zjawiskiem atmosferycznym:

• gmina Jaworzyna Śląska – grad,
• gmina Grębocice – grad,
• gmina Oława – grad i susza,
• gmina Strzegom – susza.

Stan upraw

Przyspieszona wegetacja roślin jest spowodowana wysokimi temperaturami. Susza powoduje szybkie dojrzewanie zbóż i rzepaków. Plantacje zbóż w większości wyrównane, wykłoszone, kłosy wypełnione ziarniakami, ale istnieje obawa o wielkość ziarna z powodu braku opadów.

Pszenice ozime zaczynają zasychać. Jęczmień ozimy w końcowej fazie dojrzewania. Należy spodziewać się przyspieszonego terminu zbiorów o nawet dwa tygodnie.

W miejscach występowania gwałtownych opadów i gradu część plantacji (głównie jęczmienia) wyległa. Nasilenie chorób jest niewielkie, wynika to z niskiej wilgotności, która ogranicza rozwój patogenów. Miejscami pojawia się rdza brunatna i mączniak prawdziwy. Stwierdzono występowanie pryszczarka zbożowca, mszyc i skrzypionek. Stan zachwaszczenia upraw bardzo zróżnicowany.

Rzepak znajduje się w fazie nabierania łuszczyn i dojrzewania. Część plantacji została porażona pryszczarkiem. Trwa zbiór wczesnych odmian ziemniaków. Pozostałe odmiany znajdują się w fazie kwitnienia i zwierania międzyrzędzi. Lokalnie zaobserwowano występowanie na plantacjach stonki ziemniaczanej.

Buraki cukrowe, mimo opóźnionych siewów przykryły już rzędy, nabierają masy korzeniowej. Brak wody powoduje więdniecie roślin w dzień, sytuację ratują chłodniejsze noce i poranna rosa. Miejscami na uprawach pojawiła się mszyca oraz zachwaszczenie wtórne chwastnicą.

Sytuacja na rynkach skupu

Ceny skupu nie uległy dużym zmianom w stosunku do poprzedniego miesiąca, lecz są niższe niż w czerwcu 2017 roku. Średnia cena sprzedaży pszenicy konsumpcyjnej wynosi obecnie 67,44 zł/dt (mniej o 3% do roku poprzedniego), maksymalnie można uzyskać 71,69 zł/dt. Pszenica paszowa uzyskuje średnią cenę niższą od zeszłorocznej o 4%, obecnie jest skupowana po 65,38 zł/dt. Cena jęczmienia paszowego wynosi obecnie 63,47 zł/dt i jest wyższa o ok. 6% od zeszłorocznej z tego samego okresu. Cena kukurydzy na ziarno wynosi to 66,47 zł/dt i jest wyższa o 3% niż w maju. W ubiegłym roku rolnik otrzymywał średnio za 1 dt kukurydzy na ziarno 68,24 zł (więcej o 2,5%).

Średnia cena skupu młodego bydła opasowego pozostaje bez zmian w stosunku do roku poprzedniego, ale jest nieco niższa (o 1,5%) niż miesiąc temu i wynosi 7,09 zł/kg, maksymalnie można otrzymać 8,20 zł/kg.

Żywiec wieprzowy w czerwcu był skupowany średnio po 4,43 zł/kg, maksymalnie można było uzyskać 5,12 zł/kg. Cena w stosunku do poprzedniego miesiąca pozostaje bez zmian. W ubiegłym roku hodowcy uzyskiwali średnio 5,19 zł/kg (cena wyższa o 15%).

Ceny mleka pozostają na podobnym poziomie w porównaniu z majem i rokiem 2017. Producenci mleka otrzymują od podmiotów skupujących średnio 1,26 zł/l (min 0,85 zł/l do maks. 1,50 zł/l). Średnia cena mleka płacona przez odbiorców indywidualnych wynosi około 2,09 zł/l, maksymalną ceną jest 3,00 zł/l.

Zaopatrzenie w środki do produkcji

Zaopatrzenie w środki do produkcji dobre, w sprzedaży znajduje się pełny asortyment środków ochrony i nawozów. Ceny nawozów nieco wzrosły od poprzedniego miesiąca, ale w większości są niższe o do cen ubiegłorocznych.

Średnie ceny nawozów wynoszą:

• mocznik 46% N – 139,97 zł/dt (cena bez zmian w porównaniu do poprzedniego miesiąca i niższa o 3,5% w stosunku do 2017 r.),
• polifoska 8 – 156,41 zł/dt (cena niższa niż w ubiegłym miesiąca o ok 2% i niższa o 4,3% w stosunku do 2017 r.),
• saletra amonowa 34% – 115,92 zł/dt (spadek ceny w ciągu miesiąca o 2,5%, cena bez zmian do roku 2017).

ARiMR ogłosiło nowe nabory wniosków finansowane jest z budżetu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Od 18 czerwca do 17 lipca 2018 r. Aby umożliwić większej liczbie rolników skorzystanie z premii na Restrukturyzację małych gospodarstw, w tegorocznym naborze złagodzono niektóre kryteria przyznawania tego wsparcia w porównaniu z poprzednimi naborami. W tym przypadku chodzi o skrócenie okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników. W tegorocznym naborze wystarczy, by rolnik był ubezpieczony w pełnym zakresie, nieprzerwanie, przez co najmniej 2 miesiące poprzedzające miesiąc złożenia wniosku o przyznanie pomocy oraz by w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przyznanie pomocy nie prowadził działalności potwierdzonej wpisem do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Bez zmian pozostały inne kryteria ubiegania się pomoc np. wymagana powierzchnia gospodarstwa ‒ jego minimalna wielkość to 1 ha czy wielkość ekonomiczna gospodarstw ‒ mniejsza niż 10 tys. euro. Rolnik jest również zobowiązany tak, jak w poprzednich naborach, do przygotowania biznesplanu i zrealizowania go. Złożone przez rolników wnioski zostaną poddane ocenie. Wnioskom przyznane zostaną punkty na podstawie kryteriów wyboru operacji a suma uzyskanych punktów będzie decydowała o kolejności przysługiwania pomocy. Wsparcie na Restrukturyzację małych gospodarstw ma charakter bezzwrotnej premii o wysokości 60 tys. zł wypłacanej w dwóch etapach. Po wydaniu decyzji o przyznaniu pomocy rolnik otrzymuje 80% premii, a po zrealizowaniu biznesplanu pozostałe 20%. Wysokość wydatków na inwestycje w środki trwałe musi wynieść co najmniej 80% kwoty pomocy.

Wnioski o przyznanie pomocy na Premie dla młodych rolników można składać od 29 czerwca do 30 lipca 2018 r.

O premię może starać się osoba fizyczna, która m.in.: w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy jest pełnoletnia i ma nie więcej niż 40 lat; posiada kwalifikacje zawodowe wynikające z posiadanego wykształcenia albo wykształcenia i stażu pracy w rolnictwie, bądź zobowiąże się do ich uzupełnienia, z wyłączeniem stażu pracy, w okresie 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy; przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy, lecz nie wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia tego wniosku rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie o powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha; przedłożyła biznesplan dotyczący rozwoju gospodarstwa oraz zobowiązała się do zrealizowania tego biznesplanu w terminie przewidzianym w biznesplanie, lecz nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy; najpóźniej w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy rozpocznie jako kierujący prowadzenie gospodarstwa. W pierwszej kolejności pomoc przysługuje wnioskodawcom, którzy uzyskali największą liczbę punktów, przy czym pomoc jest przyznawana, jeżeli wnioskodawca uzyskał co najmniej 8 punktów. Wsparcie ma charakter bezzwrotnej premii o wysokości 100 tys. zł wypłacanej w dwóch ratach. Po wydaniu decyzji o przyznaniu pomocy rolnik otrzymuje 80% premii, a po zrealizowaniu biznesplanu pozostałe 20%. Wysokość wydatków na inwestycje w środki trwałe musi wynieść co najmniej 70 proc. kwoty pomocy.

Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności - od 1 czerwca do 31 lipca 2018 r. można składać wnioski o przyznanie wsparcia na zalesienie.

Wsparcie na zalesienie jest przyznawane rolnikom jednostkom samorządu terytorialnego i jednostkom organizacyjnym gmin, powiatów oraz województw. Wnioski o przyznanie wsparcia na zalesienie należy składać do biur powiatowych Agencji, właściwych ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy. Informacje na temat działania Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów można otrzymać w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych ARiMR oraz na stronach internetowych www.arimr.gov.pl

Uproszczenia dla rolników w zakresie dywersyfikacji upraw

Ulewne deszcze i powodzie, jakie wystąpiły w Polsce w okresie od sierpnia do października 2017 roku spowodowały, że w wielu gospodarstwach nie był możliwy siew roślin ozimych lub doszło do zniszczenia tych upraw. Minister Rolnictwa i rozwoju Wsi podpisał rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania płatności bezpośrednich i płatności niezwiązanej do tytoniu, które umożliwia rolnikom skorzystanie z odstępstwa w roku 2018 w zakresie dywersyfikacji upraw - jednej z praktyk zazielenienia. Z uproszczenia będą mogli skorzystać rolnicy na obszarze całego kraju, w których udział gruntów ornych - które nie mogły być przeznaczone pod zasiew ozimin lub na których uprawy ozime zostały utracone w wyniku ulewnych deszczy i powodzi - wynosi co najmniej 30% całkowitej powierzchni upraw ozimin w gospodarstwie. W takim przypadku rolnicy posiadający od 10 do 30 ha gruntów ornych w 2018 roku będą zwolnieni z obowiązku prowadzenia 2 upraw. Natomiast rolnicy posiadający powyżej 30 do 150 ha gruntów ornych będą zobowiązani do posiadania 2 (a nie 3) upraw. Dzięki temu rolnicy nie będą sankcjonowani z tytułu niespełnienia dywersyfikacji upraw.

Źródła: meldunki PZDR oraz informacje ARiMR
Sylwia Kędzierska DODR