Warunki agrometeorologiczne
Przełom września i października na terenie województwa dolnośląskiego to czas zmiennej pogody. Średnie dzienne temperatury oscylowały między 12 do nawet miejscami 25 oC, temperatura w nocy spadała do 4-15 oC. Lokalnie wystąpiły przymrozki do -2 oC. W rejonie Dzierżoniowa od 10 września do 10 października spadło około 125 mm opadów deszczu. Największy opady ‒ 551 mm wystąpiły w dniach 20-21 września. W rejonie powiatu jaworskiego średnia miesięczna ilość opadów wynosiła 75 mm.
Stan upraw
- Zboża i rzepak
Zasiewy zbóż ozimych są zaawansowane w około 60%. Zakończono siewy jęczmienia ozimego, żyta i pszenżyta ozimego posiano prawie 90%, najmniejsze zaawansowanie w zasiewach ma pszenica ozima – 50%. Plantacje posiane są w fazie wschodów. Trwają intensywne prace polowe, rolnicy wykorzystują korzystną pogodę i powierzchnia zasiewów ozimin zwiększa z dnia na dzień.
Plantacje rzepaku znajdują się już w fazie rozety 2-6 liści. Stopień zachwaszczenia mały do średniego, trwają zabiegi chemiczne zwalczania chwastów. Ze względu na wycofanie zapraw na bazie neonikotynoidów, nasiona rzepaku nie są zaprawiane przeciwko szkodnikom. Brak zapraw insektycydowych powoduje większe porażenie przez szkodniki zwłaszcza pchełki. Plantacje są chronione środkami nalistnymi. Miejscami wystąpiło wzmożone żerowanie szkodników - gnatarza rzepakowca, pchełki, larw rolnic oraz ślimaka pomrownika polnego. Szkody wyrządzone przez ślimaki w niektórych rejonach są tak duże, że rolnicy zdecydowali się na przesianie plantacji i stosowanie chemicznych środków ochrony. W rejonie Ząbkowic Śląskich część plantacji musiała zostać przeorana po ulewnych deszczach, które wystąpiły w kilku sołectwach.
- Rośliny okopowe
Trwa zbiór buraków cukrowych. Korzenie są pryzmowane na obrzeżach pół i czekają na odbiór przez Cukrownię. Zbiory na obecnym etapie szacujemy na ok. 40% posianego areału, średni plon to 559 dt/ha. Miejscami występują objawy chwościka i brunatnej plamistości liści, występuje pchełka brunatna i mszyca buraczana. Zachwaszczenie upraw buraków niskie.
Kończą się zbiory ziemniaków, zaawansowanie w województwie wynosi około 90%. Na obecnym etapie zbiorów średni plon szacuje się na poziomie około 278 dt/ha i jest to więcej o 56 dt/ha niż w roku poprzednim. Zachwaszczenie plantacji niewielkie
Sytuacja na rynkach skupu
Ceny skupu zbóż i rzepaku zachęcają rolników do przechowywania płodów rolnych i oczekiwania na korzystniejsze ceny. Decyzje te zależą od możliwości finansowych gospodarstwa oraz warunków przechowywania.
Skupowane zboże często nie osiąga parametrów glutenu, jęczmienie browarne wykazują słabsze wyrównanie i gęstość ziarna. Z tych powodów rolnicy nie osiągają zadowalających cen skupu.
Ceny skupu wykazują tendencję spadkową w stosunku do poprzedniego miesiąca. Średnia cena sprzedaży pszenicy konsumpcyjnej wynosi 60,68 zł/dt (w zeszłym miesiącu było to 63,09 zł/dt – spadek o 4%). Pszenica paszowa jest skupowana w średniej cenie 51,51 zł/dt (miesiąc temu było to 54,34 zł/dt – spadek o ponad 5%). Średnia cena jęczmienia paszowego spadła o 4% i wynosi 49,28 zł/dt.
Skup żywca wieprzowego i wołowego odbywa się na zasadzie odbioru z gospodarstwa przez jednostki skupujące po wcześniejszym uzgodnieniu. Ceny skupu żywca wołowego są na zbliżonym poziomie jak w ubiegłym miesiącu. Średnia cena skupu młodego bydła opasowego w stosunku do poprzedniego miesiąca nie uległa zmianie i wynosi średnio 6,49 zł/kg, maksymalnie można otrzymać 7,50 zł/kg, jednak najczęściej rolnicy dostają 7,00 zł/kg.
Ceny żywca wieprzowego nadal są niskie, średnio można uzyskać 4,69 zł/kg, maksymalnie 5,50 zł/kg. Producenci mleka otrzymują od podmiotów skupujących od 0,95 zł/l do maksymalnie 1,50 zł/l (bez zmian w stosunku do ubiegłego miesiąca). Średnia cena mleka płacona przez odbiorców indywidualnych wynosi 1,96 zł/l, najczęściej uzyskiwaną ceną jest 2,00 zł/l.
Zaopatrzenie w środki do produkcji
Zaopatrzenie w środki do produkcji dobre, w sprzedaży znajduje się pełny asortyment środków ochrony i nawozów. Rolnicy zakupują środki pod zasiewy ozime. Ceny materiału siewnego w punktach sprzedaży kształtują się następująco: nasiona pszenicy ozimej można zakupić w cenie od 147 do 220 zł/dt, żyta ozimego 130-225 zł/dt oraz pszenżyta ozimego 140-220 zł/dt. Ceny nawozów utrzymują się na praktycznie niezmienionym poziomie w stosunku do miesiąca ubiegłego (wahania cen wynoszą 2-3%):
Średnie ceny nawozów wynoszą:
- mocznik 46% N – 146,55 zł/dt,
- polifoska 8 – 190,00 zł/dt ,
- saletra amonowa 34% – 129,16 zł/dt.
Sytuacja ekonomiczna gospodarstw
15 października Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji ruszyła z wypłatą płatności z tytułu ONW i płatności rolnośrodowiskowych. Na Dolnym Śląsku rolnicy w kampanii 2014 złożyli około 56 tys. wniosków. Około 20 tysięcy rolników ubiegało się także o płatności ONW i prawie 4,5 tysiąca rolników o płatności z programów rolnośrodowiskowych. Wysokość płatności ONW oraz rolnośrodowiskowych jest taka sama jak w roku poprzednim. Od 1 grudnia, zgodnie z przepisami unijnymi, rozpocznie się wypłata płatności bezpośrednich. Na chwilę obecną w ARiMR zostało naliczone około 40 proc. wszystkich złożonych wniosków.
Podobnie jak to było w latach ubiegłych, na początku będą wypłacane te płatności, które są wypłacane w całości, bez żadnych sankcji. To bardzo ważna informacja dla rolnika. W momencie, kiedy pieniądze znajdą się na jego koncie, to oznacza że płatność została przyznana w całości. Jeśli są jakieś potrącenia, zmniejszenia bądź zmiany, wtedy wysyłana jest do rolnika decyzja, z której o wszystkim się dowie. Decyzje dotyczące płatności ONW powinny być wydane do końca lutego 2015 roku. Natomiast płatności bezpośrednie, pieniądze powinny się znaleźć maksymalnie do końca czerwca 2015 roku.
Od 2015 r. będą obowiązywały nowe zasady przyznawania dopłat bezpośrednich. W ramach nowego systemu na kwotę wsparcia w poszczególnych gospodarstwach będą się składały następujące rodzaje płatności :
- jednolita płatność obszarowa ok. 110 euro/ha,
- płatność za zielenienie ok. 74 euro/ha,
- płatność dla młodych rolników ok.62 euro/ha,
- płatność dodatkowa ok. 41 euro/ha,
- płatności związane z produkcją (bydła, krów, owiec, kóz, owoców miękkich-truskawki i maliny, chmielu, roślin wysokobiałkowych, buraków cukrowych, ziemniaków skrobiowych, pomidorów, lnu i konopi włóknistych.
- przejściowe wsparcie krajowe (dla sektora tytoniu),
Gospodarstwa będą mogły korzystać z uproszczonego systemu dla małych gospodarstw. Wsparcie to zastąpi wszystkie rodzaje wsparcia realizowane w ramach systemu płatności bezpośrednich (poza przejściowym wsparciem krajowym).
Do 3 listopada 2014 roku można składać w oddziałach regionalnych lub biurach powiatowych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wnioski aktualizacyjne o przyznanie pomocy z działania Modernizacja gospodarstw rolnych, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Takie wnioski aktualizacyjne mogą składać osoby, które spełniają dwa warunki. Po pierwsze ubiegały się o wsparcie na Modernizację gospodarstw rolnych w czasie naborów prowadzonych przez ARiMR w 2011, 2012 i 2013 roku i wówczas nie dostały pomocy z powodu braku środków (znajdują się na "białej" części ostatnio opublikowanych na stronie Agencji list wojewódzkich określających kolejność przysługiwania dofinansowania w poszczególnych naborach). Po drugie do 4 września 2014 roku nie otrzymały z ARiMR informacji o odmowie przyznania im pomocy finansowej z tego działania. Niezłożenie wniosku aktualizacyjnego w tym terminie oznacza, że taka osoba zostanie wykluczona z przyznania pomocy z działania Modernizacja gospodarstw rolnych.
Źródło: meldunki PZD oraz informacje ARiMR
Sylwia Kędzierska DODR we Wrocławiu