Jak siać, żeby zasiać i zebrać plony?

Gdyby spojrzeć na historię człowieka, można z łatwością dostrzec, że rolnictwo jest jednym z najstarszych zajęć człowieka. 
Jakieś 8000 lat przed naszą erą pojawiły się pierwsze odmiany pszenicy i jęczmienia. „Pierwszymi roślinami uprawnymi były różne rodzaje pszenicy i jęczmienia (Bliski Wschód). W Azji Południowo-Wschodniej były to groch, bób, ryż i proso, natomiast w Ameryce Środkowej i Południowej - dynia, fasola i kukurydza. I tak dzięki uprawie roślin mogły się rozwinąć wielkie cywilizacje starożytne, nazywane niekiedy od głównych roślin uprawnych cywilizacją pszenicy, ryżu i kukurydzy.” (Źródło: Wikipedia).
Pierwszym siewcą roślin był wiatr a czynnikami wpływającymi na wzrost roślin warunki pogodowe takie jak opady deszczu, ilość ciepła pochodząca z promieniującego słońca a co za tym idzie temperatura oraz składniki odżywcze dla mających wyrosnąć z gleby roślin. Można by stwierdzić, że do naszych czasów zmienił się jedynie sposób wysiewu oraz zawartość poszczególnych składników gleby stanowiących jej zasobność.
Dzisiaj do siewu używa się siewników, w których zastosowano wiele rozwiązań i usprawnień technicznych, którym postawiono za zadanie zapewnienie równomiernego podziału ziarna, przetransportowania go do sekcji wysiewających (redlic stopkowych lub talerzowych) a następnie umieszczenia materiału siewnego w glebie na pożądanej głębokości, a na końcu przykrycia go i zagęszczenia gleby wokół niego i ponad nim.
Mechaniczne siewniki zbożowe które są dostępne Polsce, możemy podzielić na siewniki zbożowe zawieszane i siewniki zbożowe nabudowane. Wszystkie siewniki służą do wysiewu zbóż: jarych i ozimych, jak: pszenica, żyto, jęczmień, owies, sorgo, gryka, pszenżyto. Siewniki mogą również wysiać kukurydzę na kiszonkę oraz inne gruboziarniste jak bobik albo groch. Siewniki mogą wysiewać również rośliny drobnonasienne jak rzepak czy gorczyca oraz rośliny stosowane na tzw. poplon, np. facelia.

Siewnik zbożowy mechaniczny zawieszany to (siewniki mechaniczne o szerokości pracy 3,0 m, pojemności skrzyni nasiennej 450 litrów lub 700 litrów z nadstawką, redlice wysiewające stopkowe lub talerzowe UNIDISC - 21 lub 25 sekcji wysiewających). Siewnik ten posiada napęd na aparaty wysiewające przenoszony z obu kół, dzięki czemu wyeliminowano poślizg.

Podział ziarna w siewnikach odbywa się w sposób mechaniczny (stąd też kategoria podziału), za pomocą aparatów kołeczkowych, do których ziarno dostaje się ze skrzynki nasiennej siewnika, wyjście ziarna jest wspomagane obrotowym mieszadłem oraz regulowaną wielkością denka (czyli szczeliny, przez którą ziarno wydostaje się ze zbiornika). Następnie ziarno dostaje się na tzw. aparaty kołeczkowe, czyli zespolone z sobą kółka z ząbkami. Jedno kółeczko jest szersze i ma grubsze 'kołeczki' służące do podziału zbóż oraz do grubonasiennych (typu groch, bobik). Drugie kółeczko posiada drobne ząbki i służy do rozdzielenia drobnych ziaren lub nasion typu rzepak albo gorczyca. Działanie kółeczek jest proste, wystarczy użyć łączącego je elementu, by obracały się razem lub by obracało się tylko kółeczko do wysiewu np. rzepaku. Poddzielone równo, na każdym rzędzie, ziarno przedostaje się do przewodów nasiennych lub tub teleskopowych, które prowadzą ziarno do redlicy wysiewającej (stopkowej lub talerzowej UNIDISC). Dzięki temu siewnik zbożowy sieje dokładnie. Poniżej znajduje się ilustracja ukazująca część rozdzielającą ziarno, wraz z aparatami kołeczkowymi:

Siewniki zbożowe pneumatyczne
Siewnik posiada mechaniczny podział ziarna za pomocą aparatów kołeczkowych, który wzbogacono o dodatkowe rolki, których zadaniem jest rozdzielenie ziarna 'gęsiego', czyli bardziej dokładne ich rozciągnięcie w linii wysiewu. Dzięki temu, wypadające z aparatów kołeczkowych pakiety ziarna są rozciągnięte, ziarno lepiej jest rozdzielone, lepiej umiejscowione w bruździe. Jedno ziarno nie przeszkadza drugiemu podczas fazy kiełkowania i późniejszego wzrostu. W efekcie, otrzymuje się możliwość zmniejszenia dawki wysiewu przy jednoczesnym lepszym rozdzieleniu materiału siewnego. Otrzymane plony są porównywalne z tymi, otrzymywanymi z wysiewów np. pszenicy w większych dawkach.

Precyzyjny podział ziarna z wykorzystaniem systemu REGULINE

Ziarno wydostaje się ze zbiornika, wstępnie jest rozdzielane za pomocą aparatów kołeczkowych, następnie dostaje się do rolek systemy REGULINE, który precyzyjnie rozciąga je. Dokładnie podzielone ziarno dostaje się 
potem do komory pod sekcjami rozdzielającymi, w której zostanie porwane przez strumień powietrza z turbiny transportujący je aż do redlic wysiewających.

Ziarno wydostające się w 'pakietach' z aparatów kołeczkowych jest następnie precyzyjnie rozciągane na rolkach kręcących się z prędkością proporcjonalną do obrotów aparatów kołeczkowych.
Dokładnie podzielone ziarno umożliwia zmniejszenie dawki wysiewu przy jednoczesnym zachowaniu takich samych plonów. To bardzo ważne, zwłaszcza przy rosnących cenach materiału siewnego.

Siewnik przeznaczony do tzw. 'siewu uproszczonego', który może odbywać się na warstwie mulczowej, na niskim ściernisku lub po orce, na wyrównanym polu. Jest to układ 4 kół z ogumieniem wspomagający utrzymanie równej pozycji maszyny i zmniejszenie obciążenia na tylny zaczep ciągnika. A następnie są elementy związane z przygotowaniem gleby pod zasiew: 2 rzędy karbowanych dysków, ustawionych pod kątem, o średnicy 415 mm, których zadaniem jest agresywne wejście w glebę i jej przygotowanie pod zasiew. Za talerzami toczy się ciężki i potężny wał packer, o średnicy 650 mm, mocowany na silnych łożyskach o śr. 80 mm, który wyrównuje górną warstwę pola, ugniata ją, wciska w nią napotkane kamienie oraz wpływa na jej zagęszczenie, karbowane talerze linii wysiewu "Cultidisc II" z dociskiem sięgającym 80 kg na sekcję, połączone z kółkiem ugniatającym toczącym się tuż za nim, dla zapewnienia optymalnego kontaktu ziarna z glebą. Na samym końcu znajduje się zagarniacz przykrywający bruzdę i kończący fazę wysiewu. 

Etap siewu jest jednym z najważniejszych etapów podczas pracy rolnika. W siewnikach wykorzystuje się równomierny, rzędowy podział ziarna za pomocą aparatów kołeczkowych, ustawienie dawki z wykorzystaniem bezstopniowej przekładni oraz pneumatyczny transport nasion do samej bruzdy. Zauważalna jest tendencja, aby siew nie był dziełem przypadku. Maszyny tego typu pozwalają zmniejszyć koszty jednostkowe na hektar, zapewniają wysoką wydajność w coraz krótszych okresach agrotechnicznych.


Stanisław Leń,