Zmiana zasad finansowania wstępnie uznanych grup producentów
owoców i warzyw

Zmiany te dotyczą zasad pomocy finansowej dla wstępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw. W ostatnich latach z pomocy tej skorzystało 216 grup, którym Agencja wypłaciła ponad 2,6 mld złotych.

5 kwietnia weszło w życie rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 302/2012 z 4 kwietnia 2012 r. (Dz. Urz. UE L 99/21 z 5.04.2012) zmieniające rozporządzenie Komisji 543/2011 ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw.
Nowe rozporządzenie ogranicza wysokość pomocy przeznaczonej dla wszystkich wstępnie uznanych grup w ramach Unii do łącznej kwoty 10 mln euro rocznie. Kwota ta będzie przydzielana poszczególnym państwom według współczynników ustalonych na poziomie Unii Europejskiej po 1 lipca każdego roku, po przeanalizowaniu powiadomień dokonanych przez państwa członkowskie na temat zaakceptowanych na dany rok planów dochodzenia do uznania i skutkach finansowych tych planów.
Wprowadzone zmiany dotyczą zarówno grup, które zarejestrują się po wejściu w życie rozporządzenia, jak i tych, które już realizują plany dochodzenia do uznania.

Dla grup realizujących plany dochodzenia do uznania:

1. Zakres kosztów kwalifikowanych pozostaje niezmieniony.
2. Na dotychczasowych zasadach realizowana jest pomoc na pokrycie kosztów administracyjnych (liczona jako procent od wartości sprzedaży).
3. Na dotychczasowych zasadach dofinansowywane są inwestycje zawarte w planach dochodzenia do uznania, co do których grupy przed 5 kwietnia podjęły zobowiązania finansowe lub zawarły prawnie wiążące umowy co do ich realizacji ze stronami trzecimi.
4. W przypadku inwestycji, w stosunku do których nie zostały podjęte wiążące zobowiązania, stosuje się zasady, jak do inwestycji przewidzianych w nowych planach, tj. państwa członkowskie informują Komisję Europejską o kwotach zawartych w planach uznawania na dany rok, na tej podstawie ustala się współczynniki przydziału, zgodnie z którymi przyznawana jest pomoc. Po określeniu współczynników i wynikających z nich kwot, grupy będą miały prawo do zmiany lub wycofania planów uznawania. W przypadku wycofania planu dotychczas poniesione wydatki będą zwracane przez Unię do wysokości 3% pomocy, do jakiej grupa byłaby uprawniona, gdyby jej plan był realizowany.

Dla nowo powstających grup:

1. Zmienia się zakres kosztów uprawnionych do dofinansowania. Nie mogą być finansowane:

• inwestycje w środki transportu wykorzystywane przez grupę producentów do celów obrotu lub dystrybucji, z wyjątkiem:
• inwestycji w środki transportu wewnętrznego - w momencie zakupu grupa producentów odpowiednio uzasadnia wobec odnośnego państwa członkowskiego, że inwestycje są wykorzystywane wyłącznie do transportu wewnętrznego,
•  dodatkowych urządzeń na samochodach ciężarowych, przeznaczonych do transportu chłodniczego lub w kontrolowanej atmosferze;
• zakup gruntu, którego cena przekracza 10% wszystkich wydatków kwalifikowanych, związanych z danym działaniem i który nie jest zabudowany, chyba że zakup jest konieczny do dokonania inwestycji zawartej w planie uznawania;
• urządzenia używane zakupione ze środków pomocy unijnej lub krajowej w okresie poprzednich siedmiu lat;
• dzierżawa, chyba że właściwy organ państwa członkowskiego akceptuje dzierżawę jako uzasadnioną ekonomicznie alternatywę zakupu;
• zakup nieruchomości, które w okresie ubiegłych 10 lat zostały zakupione za pomocą środków z pomocy unijnej lub krajowej;
• inwestycje w udziały i akcje;
• inwestycje lub działania podobnego rodzaju realizowane poza gospodarstwami rolnymi lub obiektami grupy producentów lub jej członków.

1. Wysokość kosztów kwalifikowanych inwestycji w trzecim, czwartym i piątym roku realizacji planu dochodzenia do uznania jest uzależniona od poziomu przychodów grupy (odpowiednio 70%, 50%, 20% wartości rocznej sprzedaży netto produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków grupy).
2. Plany dochodzenia do uznania są wstępnie akceptowane przez państwa członkowskie, po czym Komisja Europejska jest informowana o skutkach finansowych realizacji tych planów. Na tej podstawie ustalone zostaną współczynniki przydziału, zgodnie z którymi pomoc unijna zostanie rozdysponowana. Jeżeli łączna kwota wnioskowanej pomocy nie przekroczy 10 mln euro, współczynnik przydziału ustala się na poziomie 100%. Jeżeli zapotrzebowanie będzie wyższe – współczynniki zostaną proporcjonalnie zmniejszone. Do planów, o których nie powiadomiono Komisji, pomoc unijna nie zostanie przyznana. Po określeniu współczynników przydziałów i wynikających z nich kwot wsparcia wszystkich planów uznawania w danym państwie członkowskim, grupy producentów będą miały możliwość zmiany lub wycofania ich planów uznawania.

Grażyna Norbert DODR we Wrocławiu