Laureaci konkursu na Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne 2012

Konkurs na najlepsze gospodarstwo ekologiczne w naszym województwie odbył się już po raz szósty. Gospodarstwa były oceniane w dwóch kategoriach ‒ ekologia środowisko i ekologiczne gospodarstwo towarowe. W pracach Komisji Konkursowej uczestniczyli przedstawiciele Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego oraz Oddziału Terenowego Agencji Rynku Rolnego we Wrocławiu.

Laureaci wojewódzkiego etapu konkursu
na najlepsze gospodarstwo ekologiczne na Dolnym Śląsku w 2012 roku

Kategoria ekologiczne gospodarstwo towarowe

1 miejsce – Elżbieta i Leszek Brzostowscy – Nowa Wieś 7, 57-530 Międzylesie

2 miejsce – Katarzyna i Krzysztof Kyś – ul. 1000-Lecia 6, 57-530 Międzylesie

3 miejsce – Bożena i Daniel Sokołowscy – ul. Lipowa 3, Łomnica, 58-508 Jelenia Góra

Wyróżnienie – Paweł Mazur – ul. Drzymały 13, 58-321 Jugowice

Kategoria ekologia – środowisko

1 miejsce – Barbara i Kazimierz Jochymek – Bukówka 71, 58-420 Lubawka

2 miejsce – Małgorzata Selwit – ul. Tyrolska 9, Sosnówka, 58-550 Stronie Śląskie

3 miejsce – Danuta i Krzysztof Soboń – Stary Gierałtów 23, 57-550 Stronie Śląskie

Wyróżnienie – Władysława Gil i Wiktor Urbańczyk – Radzimowice 10, 59-420 Bolków

I miejsce w konkursie na najlepsze gospodarstwo ekologiczne
w kategorii ekologiczne gospodarstwo towarowe

Ekologiczne gospodarstwo
Elżbieta i Leszek Brzostowscy

Gospodarstwo jest położone w Nowej Wsi koło Międzylesia w powiecie kłodzkim. Nowa Wieś, to niewielka, podgórska wieś łańcuchowa rozciągająca się w górskiej dolinie nad rzeką Nowinką, u podnóża Masywu Śnieżnika. Gospodarstwo leży na wysokości ok. 500 m n.p.m. W gospodarstwie prowadzony jest chów bydła mlecznego rasy simentaler, która nie tylko świetnie dostosowuje się do trudnych górskich warunków, ale jest też mało wymagająca. Krowy dają mleko o wysokiej zawartości białka i dobrej jakości mięso. Stado liczy 63 sztuki, z czego 35 to krowy mleczne. Roczna produkcja mleka wynosi 141 tys. kg, a wydajność mleka waha się od 4,5 do 5,5 tys. litrów.

W gospodarstwie jest bydło opasowe, rolnicy prowadzą też hodowlę koni rasy huculskiej. W 2009 roku wybudowali nowoczesną, spełniającą standardy UE, wolnostanowiskową oborę z halą udojową, pomieszczeniem do schładzania mleka oraz zapleczem sanitarnym dla pracowników. Produkcja roślinna w gospodarstwie jest dostosowana do potrzeb produkcji zwierzęcej. Wykorzystuje się ją głównie na paszę, a nadwyżki są sprzedawane. Uprawiane są zboża, w tym pszenica orkisz, mieszanki zbóż, koniczyna czerwona i mieszanki motylkowatych z trawami. W gospodarstwie znajduje się też sad jabłoniowy. Przy dbałości o kulturę rolną, prawidłowej agrotechnice, doborze i następstwie roślin oraz należytym utrzymaniu i prawidłowemu żywienia zwierząt, wielkość plonów i wydajność zwierząt nie odbiega od średnich wielkości uzyskiwanych w gospodarstwach konwencjonalnych na tym terenie. Pola leżą w terenie górskim o krótszym okresie wegetacji. Gleby są tu słabsze, o zmiennych warunkach wilgotnościowych, co ma wpływ na uzyskiwane plony. Poza działalnością rolniczą Elżbieta Brzostowska od lat działa jako radna oraz członek Izb Rolniczych. Jedną z ważnych inicjatyw było powołanie Grupy Producentów Rolnych Wołowina Sudecka. Elżbieta Brzostowska uważa, że tylko wspólne działanie może przynieść efekt i pozwoli osiągnąć zmierzony cel w postaci korzystniejszych cen sprzedawanych produktów. Grupa producentów umożliwia skrócenie drogi od producenta do konsumenta. Wołowina Sudecka nawiązała już kontakty z restauratorami i sklepami, którzy mają być stałymi odbiorcami. Spółka zbiera też indywidualne zamówienia. Zanim powstała grupa producentów, działało stowarzyszenie ‒ Związek Producentów Produkcji Roślinnej i Zwierzęcej w Międzylesiu z/s w Nowej Wsi. Jego celem była pomoc gospodarstwom w zwiększeniu opłacalności produkcji rolnej. Stowarzyszenie nawiązało współpracę z amerykańską Fundacją HPI, dzięki której od lipca 2002 roku rolnicy dostawali cielne jałówki simentalskie oraz źrebne klacze huculskie. W ten sposób do gospodarstw trafiło ponad 200 jałówek i 35 klaczy. Dziś do stowarzyszenia należą 104 rolnicze rodziny z różnych wsi powiatu kłodzkiego.

Gospodarze są otwarci na nowe doświadczenia i chętnie korzystają ze zdobyczy nauki, uczestnicząc w szkoleniach i wyjazdach studyjnych uzupełniających wiedzę z zakresu rolnictwa ekologicznego. Ponadto biorą udział w życiu lokalnej społeczności. Sposób prowadzenia gospodarstwa i wymierne efekty jego działalności są cennym przykładem dla innych gospodarstw ekologicznych tego terenu, w tym rozpoczynających produkcję ekologiczną.

I miejsce w konkursie na najlepsze gospodarstwo ekologiczne
w kategorii ekologia - środowisko

Ekologiczne gospodarstwo Eko Bajka Barbara i Kazimierz Jochymek

Eko Bajka to gospodarstwo ekoagroturystyczne położone w górskiej miejscowości Bukówka koło Lubawki w powiecie kamiennogórskim. W gospodarstwie prowadzona jest hodowla koni rasy śląskiej oraz chów drobiu, owiec rasy cakiel i królików. Stado koni liczy 12 klaczy. Użytki rolne to głównie ekstensywne trwałe użytki zielone, które zostały zakwalifikowane do przyrodniczo cennych. Sposób ich użytkowania przyczynia się do zachowania bioróżnorodności. Ponadto prowadzone są uprawy warzywnicze i sadownicze. Rolnicy uprawiają głównie śliwy, wyselekcjonowane i dostosowane do górskiego klimatu oraz krzewy owocowe, w tym różę pomarszczoną, tradycyjnie uprawianą na tym terenie. W gospodarstwie suszy się zioła i wyrabia brzozowe miotełki.

Barbara i Kazimierz Jochymkowie prowadzą produkcję zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego od 1992 roku. Gospodarują w poszanowaniu środowiska naturalnego. Motywem przewodnim podejmowanych działań są słowa ‒ „Tobie została powierzona Ziemia jako ogród – rządź nią z mądrością”. Państwo Jochymkowie są prekursorami rolnictwa ekologicznego na Dolnym Śląsku i założycielami Europejskiego Centrum Ekologicznego Rolnictwa i Turystyki ECEAT Oddział w Polsce. Siedziba Centrum mieści się w gospodarstwie, a Pani Barbara jest jego prezesem. W 2004 roku Fundacja Partnerstwo dla Środowiska nadała Eko Bajce tytuł Gospodarstwo Przyjazne Środowisku. W 2010 roku gospodarstwo znalazło się w gronie kilkunastu w kraju oferujących tzw. czystą turystykę. Gospodarstwo posiada piaskowo-żwirową oczyszczalnię ścieków, ogrzewa wodę w energooszczędny sposób, stosuje także wiele innych, proekologicznych rozwiązań.

Gospodarze przykładają szczególną wagę do szerzenia świadomości ekologicznej. Organizują w swoim gospodarstwie liczne spotkania edukacyjne. Przyjmują grupy dzieci i młodzieży, które poznają tajniki ekologicznej uprawy i hodowli, w poszanowaniu środowiska. Uczą się też rozpoznawania ptaków, płazów i roślin, w tym ziół. W gospodarstwie i w jego otoczeniu powstały ścieżki edukacyjne. Rolnicy prowadzą działalność ekoagroturystyczną. Do dyspozycji gości są samodzielne domki i wyżywienie (także wegetariańskie). Potrawy są przygotowywane z produktów ekologicznych z gospodarstwa. Gospodarstwo to jest przykładem funkcjonowania w zgodzie z naturą, w którym rolnicza produkcja nie obciąża środowiska, sprzyja zachowaniu bioróżnorodności i elementów górskiego, wiejskiego krajobrazu.

Urszula Bogusiewicz DODR we Wrocławiu