Grupy producentów rolnych
Szczegółowe zasady organizowania się producentów rolnych w grupy reguluje ustawa z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2000 r., nr 88, poz. 983) z późniejszymi zmianami.
Ostatnie zmiany wniosła ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw oraz ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.
Grupy mogą być tworzone przez osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz osoby prawne, które w ramach działalności rolniczej prowadzą gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej.
Celem działania grupy jest:
- dostosowanie produktów rolnych i procesu produkcyjnego do wymogów rynkowych,
- wspólne wprowadzanie towarów do obrotu, w tym przygotowanie do sprzedaży,
- centralizacja sprzedaży i dostawy do odbiorców hurtowych,
- ustanowienie wspólnych zasad dotyczących informacji o produkcji ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów i dostępności produktów rolnych,
- rozwijanie umiejętności biznesowych i marketingowych
- organizowanie i ułatwianie procesów wprowadzania innowacji,
- ochrona środowiska naturalnego.
Grupa producentów rolnych działa jako przedsiębiorca posiadający osobowość prawną. Oznacza to konieczność zarejestrowania w Krajowym Rejestrze Sądowym przedsiębiorstwa działającego na podstawie statutu lub umowy (w praktyce rolnicy decydują się zwykle na prowadzenie działalności w formie spółki z o.o. lub spółdzielni)
Zgodnie z przepisami grupy producentów są grupami branżowymi, tj. mogą je tworzyć rolnicy produkujący w ilościach towarowych ten sam produkt lub grupę produktów. Aktualny wykaz produktów wraz z minimalną roczną wielkością produkcji, zawierający 35 pozycji, znajduje się w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 maja 2014 roku (poz. 648).
W akcie założycielskim należy określić:
- zasady przyjmowania do grupy nowych członków oraz występowania członków z grupy, przy czym minimalny okres członkostwa, który liczy się od dnia wydania decyzji o uznaniu grupy nie może być krótszy niż trzy lata działalności grupy,
- zasady zbywania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
- zasady dostarczania przez członków grupy informacji dotyczących wielkości sprzedaży i cen uzyskiwanych za produkty, z uwagi na które grupa została powołana, a są sprzedawane poza grupą,
- zasady tworzenia i wykorzystania funduszu specjalnego, jeżeli będzie on utworzony,
- sankcje wobec członka grupy, który nie wypełnia nałożonych na niego obowiązków.
Pozostałe wymagania wobec grupy to:
- żaden z członków grupy nie może mieć więcej niż 20% głosów na walnym zgromadzeniu, w zgromadzeniu wspólników lub walnym zebraniu członków, także pośrednio.
- roczne przychody ze sprzedaży produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach członków muszą stanowią więcej niż połowę przychodów grupy ze sprzedaży produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona,
- grupa ma obowiązek określić obowiązujące członków grupy zasady produkcji, w tym dotyczące jakości i ilości produktów lub grup produktów oraz sposoby przygotowania produktów do sprzedaży,
- każdy z członków grupy w każdym roku działalności grupy powinien produkować oraz sprzedawać do grupy co najmniej 80% wyprodukowanych przez siebie produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona,
- każdy z członków grupy może przynależeć tylko do jednej grupy w zakresie danego produktu lub grupy produktów.
Kolejnym wymaganiem wobec grupy ubiegającej się o uznanie jest konieczność opracowania i zatwierdzenia biznesplanu na okres pierwszych pięciu lat funkcjonowania.
Nadzór nad działalnością grup sprawuje dyrektor oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego, właściwy ze względu na siedzibę grupy, który wydaje decyzję o:
1) uznaniu grupy, jeżeli spełnia ona warunki określone ustawą oraz zatwierdzeniu planu biznesowego i dokonuje wpisu grupy do rejestru grup,
2) zatwierdzeniu zmian do planu biznesowego