Ekologiczne rozwiązania dla domu
Dzisiejsze domy to już nie te stare, domy wiejskie w układzie zagrodowym lub folwarcznym, nieco zapomniane i często spisane na straty zgodnie z porzekadłem „nowe jest wrogiem starego”. Tylko czy jest to konieczne… Nie! Obecnie, są to domy budowane lub modernizowane z myślą o energooszczędności i ekologii. Nawet te stu czy dwustuletnie rekonstruowane są w oparciu o nowe rozwiązania. Wszystko po to, aby żyło się nam taniej, wygodniej, atrakcyjniej, harmonijnie, stylowo, a także coraz częściej niezależnie od masowych źródeł energii. Wspierają nas w tym liczne patenty, koncepcje projektowe i techniczne, rozwiązania stosowane w budownictwie pasywnym, ekologicznym czy zielonym budownictwie.
Wśród najistotniejszych z nich należy wymienić:
1. Inteligentne rozwiązania dla oszczędności energii poprzez:
- zmniejszenie jej zużycia – oszczędność, systemy zmniejszające zużycie, ponowne wykorzystanie po oczyszczeniu wprowadzenie w obieg otwarty na zewnątrz woda gospodarcza lub wewnątrz np. użytkowa do spłukiwania nieczystości czy ogrzewania
- stosowanie odnawialnych źródeł energii – panele fotowoltaiczne, pompy ciepła w różnych konfiguracjach z ośrodków: woda – grunt – powietrze), geotermia, farmy wiatrowe
- renowacje
- pasywność - odpowiednio dobrane konstrukcje, materiały i rozwiązanie – kumulacja energii i doświetlenie (dogrzanie i jasność ) dzięki wysokiej izolacji cieplnej i minimalnym stratom oraz przeszkleniom z atrakcyjnymi współczynnikami przepuszczalności
2. Ochronę zasobów wodnych poprzez:
- Racjonalne wykorzystanie wody – montaż systemów w obiegach zamkniętych i otwartych powodujących ponowne zużycie wody na różne cele od bytowych po gospodarcze w obrębie gospodarstwa, stosowanie zabezpieczeń przeciwwyciekowych, szczelnych zaworów, rur, zbiorników chroniących także przed ponownym zanieczyszczeniem oraz ograniczających straty poprzez np. parowanie, montaż ekonomicznego sprzętu z kontrolowanym poborem, wprowadzanie ekonomicznych rozwiązań do dystrybucji i spożycia wody, wyznaczenie stref ochronnych wód
3. Efektywną gospodarkę odpadami poprzez:
- Minimalizowanie odpadów – przemyślane kupno, wykorzystanie produktu do końca, właściwą segregację, transport i utylizację
- Maksymalizowanie ponownego użycia
4. Wzrost lub stabilizację komfortu użytkowania budynku poprzez:
- Recycling
- Stosowanie odpowiednich, trwałych materiałów o długim cyklu zużycia
5. Prewencję i utrzymanie krajobrazu wokół budynku/ów poprzez:
- Zachowanie, ochronę lub poprawę bioróżnorodności – dbanie o faunę i florę np. gniazdowanie ptaków (bociany lub inne chronione gatunki, naturalne siedliska płazów lub gadów na terenie działki, zachowanie cieków/terenów podmokłych w celu utrzymania gatunku, utrzymanie zadrzewień, wydzielenie miejsc dla pryzm lub konstrukcji dla cennych przyrodniczo owadów itp.)
- Przy braku lub nikłym procencie gruntów zielonych stwarzanie nowych zielonych przestrzeni, w tym ogrodów i sadów, miejsc umożliwiających wymianę CO₂ na tlen w procesie fotosyntezy i poprawę jakości powietrza.
6. Poprawę komfortu życiowego poprzez:
- wyznaczanie harmonijnych przestrzeni
- stosowanie inteligentnych technologii
- dobór lokalizacji nowych budynków – przy ciągach już istniejących lub projektowanych ciągów rowerowych lub z wygodnym, bliskim dostępem do komunikacji zbiorowej (odciążenie ruchem kołowym poprzez transport zbiorowy w codziennych dojazdach praca- szkoła-dom)
7. Kompatybilny design ze zmiennymi warunkami poprzez:
- Przewidywalność zagrożeń i stosowanie elastycznych i wytrzymałych materiałów wobec zmiennych warunków klimatycznych np. powodzie – domy palowe o elastycznej konstrukcji; susze – spadziste dachy; ruchy osuwiskowe i drgania/tąpnięcia /trzęsienia w rejonach górniczych – konstrukcje sprężyste; OZE, systemy ostrzegawcze i monitorujące, zielone elementy elewacji itp.)
8. Cykl budynku poprzez:
- Zastosowanie, ponowne wbudowanie, rekonstrukcję lub produkcję materiałów in situ, budowę, właściwe ekonomiczne użytkowanie i projektowanie z myślą o przyszłych pokoleniach użytkowników czyli również łatwą rekonstrukcję i rozbiórkę z zachowaniem pełnego cyklu przedmiotu i jego ponowne wykorzystanie.
Codzienne czynności w drodze do ekowolności:
- Prąd oszczędzamy, gdy: punkty świetlne mają odpowiednią formułę, moc i przeznaczenie; maksymalnie wykorzystujemy światło dzienne, a sztuczne zapalamy racjonalnie, nie pozostawiamy sprzętów w trybie czuwania, wyłączamy je z gniazdek podczas nieobecności, stosujemy listwy z wyłącznikami prądu; stosujemy energooszczędne sprzęty z symbolem A+ - im więcej plusów tym lepiej; ładowanie zmywarki lub pralki do pełna, ogrzewanie elektryczne nastawiamy na temp. niższe – nie przegrzewamy pomieszczeń, wietrzymy krótko przy pełnym rozwarciu okna, naczynia termiczne do gotowania i przechowywania, gotowanie pod przykrywką większych ilości na 2-3 lub mrożenie; czytamy prasę w wersji elektronicznej; nie posiadamy mediów typu telewizor lub radio; używanie miotły/zmiotki zamiast odkurzacza itd.
- Wodę oszczędzamy, gdy: wodą z prysznica spłukujemy toaletę lub używamy jej do ogrodu lub mycia obejścia; używamy zmywarki; baterie są zaopatrzone w perlatory, prysznic ma drobnooczkową deszczownicę; korzystamy z pełnej zmywarki; deszczówkę gromadzimy w zbiornikach; posiadamy szczelne instalacje wodne; ograniczamy parowanie; dom i teren wokół ma elementy zielone: rośliny ozdobne wewnątrz, a dach, ścianę lub trawnik na zawnątrz.
- Środki chemiczne: zastępujemy środkami naturalnymi np. powszechne stosowanie octu, cytryny, sody, boraksu, orzechów piorących do sprzątania, prania, przetykania rur, czyszczenia powierzchni ceramicznych, emaliowanych lub chromowanych, dzięki czemu mamy tanio, efektowanie i antyalergicznie wysprzątany dom.
- Segregacja odpadów, przynosi wymierne efekty gdy rozdzielamy je na 5 frakcji: papier i tektura, tworzywa sztuczne i metale, szkło opakowaniowe (białe i kolorowe), odpady zielone, odpady zmieszane. Dodatkowo warto zaopatrzyć się w kompostownik do przydomowego ogródka lub czasem uzyskać go za darmo od gminy. Ponadto, na co dzień minimalizujemy straty tzn. zużywamy mniej materiału do produktu tj. rezygnujemy ze słomek, zbytecznych opakowań z papieru lub tektury do opakowań szklanych lub plastikowych, nie używamy jednorazowych sztućców i zastawy; butelki jednorazowe zastępujemy wielokrotnego użytku z filtrem do wody lub na co dzień korzystamy z opakowań szklanych i podlegających recyclingowi; foliówki i reklamówki zastępujemy torbami płóciennymi lub bawełnianymi; eliminujemy pampersy na korzyść ekopieluch; auto zastępujemy rowerem lub więcej chodzimy, korzystamy z transportu zbiorowego lub wspólnych dojazdów do pracy tzw. carpooling, parkingi projektujemy z kratownicami, aranżujemy zielona przestrzeń; nadajemy przedmiotom drugie życie poprzez kreatywny odzysk i przeróbkę; nie śmiecimy; nie palimy papierosów; nie zanieczyszczamy odpadami ziemi; ograniczamy zakupy w myśl zasady „mniej znaczy więcej”.
Reasumując to my budujemy swoją przestrzeń życiową, dlatego każdy codzienny mały ekokrok w rozliczeniu ogólnym może okazać się całkiem dużą i pozytywną zmianą na korzyść naszego zdrowia i komfortu. Niektórych szkód w środowisku w najbliższych latach cofnąć się nie da, ale wiele z nich można zminimalizować, sporo nagannych zachowań w aspekcie ekologicznym można wyeliminować zmieniając sposób myślenia o naturze czyli wodzie, powietrzu i glebie.
REiOŚ
Alicja Kubisz