Sytuacja w rolnictwie Dolnego Śląska na dzień 11.03.2022

Przełom lutego i marca charakteryzował się dość ciepłą i słoneczną pogodą z niewielkimi opadami deszczu i deszczu ze śniegiem oraz zimnym i porywistym wiatrem, który osuszył powierzchnię gleby. Temperatury dzienne w tym okresie były zróżnicowane i wahały się od 6 °C do 12 °C. W nocy występowały temperatury w granicach -9 do 2 °C.

W rejonie powiatów dzierżoniowskiego i jaworskiego średnia miesięczna ilość opadów wynosiła 35-39 mm. Niewielkie opady, przymrozki oraz silny wiatr wpłynęły na minimalną kumulację wody w glebie, co może wpłynąć na wschody roślin jarych oraz wegetację plantacji zbóż jarych i ozimych.

Rolnicy przygotowują pola do wysiewu zbóż jarych, głównie pszenicy. Stan plantacji ozimin oceniamy jako dobry. Rolnicy wysiewają pierwszą dawkę azotu pod oziminy. Na plantacjach pszenicy ozimej pojawiły się choroby grzybowe, jak mączniak zbóż oraz objawy rdzy brunatnej. Lokalnie w uprawach zbóż można zaobserwować muchówki, śmietki oraz myszy. Rośliny rzepaku ozimego są w średniej kondycji, ale w większości dobrze przezimowały. Rzepak rozpoczął wiosenną wegetację. Rośliny posiadają ładną rozetę liściową. Zachwaszczenie plantacji niewielkie. Duża część rolników zasiliła uprawy azotem i siarką.

Rolnicy przygotowują pola pod siew buraków cukrowych poprzez włókowanie i wysiew nawozów NPK. Rozpoczęto proces podkiełkowywania sadzeniaków do wczesnego wysadzania pod włókninę.

W sadach odbywają się prace porządkowe, cięcia oraz prace pielęgnacyjne. Połowa marca to czas na wykonanie oprysku przeciw kędzierzawce na brzoskwini.

Sytuacja na rynkach skupu

Ceny skupu zbóż wzrosły w marcu, w porównaniu do ubiegłego miesiąca, są także wyższe niż rok temu. W ciągu miesiąca średnia cena skupu pszenicy konsumpcyjnej wzrosła o 30% i wynosi 159,17 zł/dt. Maksymalnie w skupie można uzyskać 190,00 zł/dt. Rok temu średnia cena pszenicy konsumpcyjnej wynosiła 90,49 zł/dt, co oznacza, że w ciągu roku cena wzrosła o 75%. W połowie marca średnia cena sprzedaży pszenicy paszowej była wyższa o 22% niż w lutym i wynosiła 140,79 zł/dt. Cena jest wyższa od ubiegłorocznej o 65%, kiedy uzyskiwano średnio 85,29 zł/dt.

Jęczmień paszowy osiąga średnią cenę skupu 117,91 zł/dt, wyższą o 18% niż w lutym. W porównaniu do 2021 roku cena jęczmienia jest wyższa prawie o 72%, kiedy za 1 dt jęczmienia płacono 68,27 zł.

Kukurydza na ziarno, w zależności od stopnia wilgotności uzyskuje cenę od 110,00 do 160,00 zł/dt. W marcu ubiegłego roku było to od 80,00 do 100,00 zł/dt.

Cena skupu rzepaku w marcu tego roku wynosi średnio 385,00 zł/dt, maksymalnie rolnik może otrzymać 458,00 zł/dt. W ubiegłym roku średnia cena rzepaku o tej porze wynosiła 206,00 zł/dt.

Ceny skupu żywca uległy niewielkim zmian w stosunku do ubiegłego miesiąca. Cena skupu tuczników jest wyższa o 8% niż rok temu, wynosi średnio 4,58 zł/kg (maksymalnie 5,70 zł/kg), rok temu było to 4,23 zł/kg. Młode bydło opasowe jest skupowane średnio po 8,84 zł/kg, maksymalnie można uzyskać 12,00 zł/kg. Cena wzrosła o około 26% w porównaniu do ubiegłego roku, kiedy hodowcy sprzedawali opasy średnio po 6,97 zł/kg.

Producenci mleka mogą otrzymać w skupie od 1,00 do 1,82 zł/l. Średnia cena skupu to 1,48 zł/l (bez większych zmian w porównaniu do poprzedniego miesiąca i roku. Cena za mleko płacona przez odbiorców indywidualnych to maksymalnie 4,00 zł/l, średnio uzyskuje się 2,74 zł/l.

Zaopatrzenie w środki do produkcji

Obserwujemy nadal wzrost cen nawozów (średnio o 4-7%) w stosunku do ubiegłego miesiąca. Średnie ceny nawozów:

  • mocznik 46% N – 401,92 zł/dt (cena na poziomie miesiąca poprzedniego, w porównaniu do ubiegłego roku wzrost ceny o 144%),
  • polifoska 8 – 307,89 zł/dt (wzrost ceny w ciągu miesiąca o 7%, w porównaniu do ubiegłego roku wzrost ceny o 75%),
  • saletra amonowa 34% – 315,08 zł/dt (cena jest wyższa o 4% w porównaniu do poprzedniego miesiąca, a o 138% niż w marcu 2021 roku).

W sprzedaży pojawił się materiał siewny. Ceny wzrosły w porównaniu do ubiegłego roku:

  • jęczmień jary 229,00-300,00 zł/dt,
  • pszenica jara 220,00-280,00 zł/dt,
  • pszenżyto jare 240,00-255,00 zł/dt,
  • żyto jare 220,00-250,00 zł/dt,
  • owies 212,00-250,00 zł/dt.

Sytuacja ekonomiczna gospodarstw

Dopłaty bezpośrednie i obszarowe z PROW za 2022 rok – już można składać wnioski
15 marca ARiMR rozpoczęła przyjmowanie wniosków o płatności bezpośrednie i obszarowe z PROW za 2022 rok. Od ubiegłego roku dokumenty można składać wyłącznie drogą elektroniczną. Główną zmianą w tegorocznym naborze jest wprowadzenie uzupełniającej płatności podstawowej (UPP).

Wnioski o dopłaty można składać od 15 marca do 16 maja. Kto złoży wniosek po tym terminie – jednak nie później niż do 10 czerwca 2022 r. – będzie miał pomniejszone należne płatności o 1% za każdy roboczy dzień opóźnienia. Natomiast zmiany do już złożonych wniosków będzie można wprowadzać bez żadnych konsekwencji do 31 maja. Poprawki złożone po tym terminie, lecz nie później niż do 10 czerwca, będą wiązały się z pomniejszeniem należnych płatności o 1% za każdy dzień opóźnienia.

W rozpoczynającej się właśnie kampanii wróciła uzupełniająca płatność podstawowa do wybranych upraw, a także do gruntów ornych, na których nie jest prowadzona uprawa roślin. Wykaz roślin, do których przysługuje uzupełniająca płatność podstawowa, obejmuje aż 13 kategorii, a pełna lista znajduje się na portalu ARiMR.

Kolejna istotna zmiana dotyczy rolników zainteresowanych płatnościami w ramach działania rolno-środowiskowo-klimatycznego. W tym roku liczba pakietów wchodząca w skład tych płatności została poszerzona o dwa nowe:

  • Pakiet 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk;
  • Pakiet 9. Retencjonowanie wody.

W tegorocznym naborze tak, jak w ubiegłym roku, wnioski o płatności bezpośrednie i obszarowe z PROW składamy tylko elektronicznie. Techniczna zmiana polega na tym, że w zeszłym roku można było zalogować się bezpośrednio do aplikacji eWniosekPlus, wypełnić formularz i wysłać go do ARiMR, natomiast w tym roku dostać się do tej aplikacji będzie można jedynie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE), która została udostępniona na portalu ARiMR. Wszystkie dane dostępu, czyli login i hasło, z których korzystał rolnik ubiegający się o płatności bezpośrednie oraz płatności obszarowe PROW, pozostają bez zmian.

Rolnicy, którzy nie mają komputerów lub obawiają się, że sami nie poradzą sobie z wypełnieniem wniosku przez internet, mogą liczyć na pomoc techniczną pracowników Agencji i doradców DODR. W każdym biurze powiatowym ARiMR będzie przygotowane stanowisko komputerowe, przy którym nasi eksperci będą pomagać w przygotowaniu i składaniu wniosków. Wnioski pomogą wypełnić także pracownicy DODR w 26 Powiatowych Zespołach Doradztwa Rolniczego na całym Dolnym Śląsku.

Przypominamy, że rolnik ubiegający się o płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, płatności ONW, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczną (PROW 2014-2020), płatność ekologiczną (PROW 2014-2020) musi posiadać prawo do użytkowania gruntów wskazanych we wniosku. Może to być uregulowane w formie np. aktu własności, umowy dzierżawy czy umowy ustnej.

W ubiegłym roku wnioski o dopłaty bezpośrednie złożyło ok. 1,3 mln rolników. Trwa realizacja wypłat z tego tytułu. Dotychczas do rolników trafiło ok. 14,62 mld zł z tytułu dopłat bezpośrednich i ok. 2,87 mld zł w ramach płatności obszarowych z PROW za 2021r.

ARiMR przypomina: wypalanie traw jest karalne

Każdego roku na przełomie zimy i wiosny dochodzi do pożarów spowodowanych wypalaniem traw i nieużytków rolnych. Szkodzi to środowisku i stanowi zagrożenie dla ludzi i zwierząt.

Jedną z instytucji, która od lat przestrzega przed zgubnymi skutkami tego procederu, jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Może ona także nakładać kary finansowe na rolników. Z kontroli wynika jednak, że ich udział w takich zdarzeniach jest marginalny.

Wypalanie łąk, pastwisk, ugorów i trzcinowisk jest praktyką niebezpieczną dla życia, zdrowia i mienia, zakazaną, a także nieuzasadnioną agrotechnicznie. Podczas pożaru zniszczona zostaje warstwa życiodajnej próchnicy, giną zwierzęta oraz mikroorganizmy odpowiadające za równowagę biologiczną. Po pożarze gleba staje się jałowa i potrzebuje dużo czasu na regenerację. Zdarza się również, że ogień rozprzestrzenia się w tak niekontrolowany sposób, że zagraża życiu i zdrowiu, dociera do lasów, a także zabudowań gospodarczych, powodując dodatkowe, dotkliwe straty.

Wypalania traw zakazują przepisy ustaw o ochronie przyrody i o lasach, a kodeks wykroczeń przewiduje za to karę nagany, aresztu lub grzywny, której wysokość może wynieść 5-20 tys. zł. Co więcej, jeśli w wyniku podpalenia dojdzie do pożaru, który sprowadzi zagrożenie na wiele osób albo zniszczenia mienia dużych rozmiarów, sprawca podlega karze pozbawienia wolności nawet do 10 lat.

Prawo do nakładania kar ma również Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. By ubiegać się o płatności bezpośrednie oraz płatności obszarowe PROW, rolnicy są zobligowani m.in. do niewypalania gruntów rolnych. Złamanie tego zobowiązania grozi nałożeniem kary finansowej zmniejszającej wszystkie otrzymywane płatności od 1% wzwyż – w zależności od stopnia winy rolnika. Wyższe kary przewidziane są dla tych, którzy świadomie wypalają grunty rolne. Muszą oni liczyć się z obniżeniem płatności nawet o 25% Agencja może również pozbawić beneficjenta całej kwoty płatności bezpośrednich za dany rok, jeśli stwierdzone zostanie uporczywe nieprzestrzeganie zakazu wypalania traw.

Źródła: meldunki PZDR oraz informacje ARiMR
Teresa Czaja DODR