Sytuacja w rolnictwie Dolnego Śląska na dzień 10.08.2022

W ubiegłym miesiącu temperatury dzienne dochodziły do 36oC. Występowały lokalne opady deszczu, miejscowe opady gradu, gwałtowne wiatry i burze. Opady nie poprawiały warunków wilgotnościowych, bo wysoka temperatura powietrza szybko wysuszała glebę. Niska wilgotność gleby sprzyja pożarom ściernisk i upraw. Tylko w powiecie strzelińskim spłonęło około 10 ha upraw rolnych.

Zaawansowanie zbiorów zbóż w województwie dolnośląskim w połowie sierpnia było znacznie wyższe niż rok temu o tej samej porze (90% obsianej powierzchni). Żniwa są przyspieszone o około dwa tygodnie z powodu niskiego poziomu opadów w okresie wegetacyjnym i wysokiej temperatury powietrza. Te dwa czynniki spowodowały zamieranie roślin i skróciły wegetację. Dla porównania, zaawansowanie zbiorów zbóż w 2021 roku wynosiło w tym czasie 47%.

Zaawansowanie zbiorów jęczmienia ozimego to 99% zasianej powierzchni (rok temu – 96%) jęczmień jary zebrano z prawie 82% areału (rok temu było to 46%). Pszenica ozima została skoszona z prawie 93% powierzchni (w ubiegłym roku było to 48%). Rzepak skoszono z ponad 97% areału. W ubiegłym roku o tej porze zaawansowanie zbioru było mniejsze i wynosiło 87%.

Plony jak w ubiegłym roku

Największe było zaawansowanie prac żniwnych na terenie makroregionów legnickiego i wrocławskiego, gdzie zebrano odpowiednio 97% i 96% zbóż oraz 95% i 100% rzepaku. Z kolei najmniej zaawansowane w połowie sierpnia były żniwa w rejonach jeleniogórskim i wałbrzyskim.

Szacowana wysokość plonów jest zbliżona do ubiegłorocznej. Plon rzepaku na tym etapie zbiorów szacuje się na około 31,18 dt/ha (w sierpniu ubiegłego roku było to 31,40 dt/ha). Szacowany plon zbóż ogółem wynosi 56,71 dt/ha (57,16 dt/ha w roku 2021). Plon jęczmienia ozimego szacujemy na 61,24 dt/ha (61,60 dt/ha było w 2021 roku). Żyto ozime plonuje na poziomie roku ubiegłego 42,91 dt/ha (w zeszłym roku 42,05 dt/ha). Z kolei plon pszenicy ozimej to 60,90 dt/ha (61,10 dt/ha w ubiegłym roku).

Zasychanie łętów i redukcja kolb

W połowie sierpnia trwał zbiór wcześniejszych odmian ziemniaków. Szacunkowy plon ziemniaka to 220 dt/ha. Na plantacjach późniejszych odmian można było zaobserwować zasychanie łętów. Rośliny kończyły wegetację z powodu braku wody i wysokiej temperatury powietrza. Na plantacjach widoczne były objawy występowania stonki ziemniaczanej.

Uprawy buraków cukrowych znajdowały się w fazie zakrytych międzyrzędzi i narastania korzenia. Miejscami uprawy zamierały z powodu braku wody. Zaobserwowano występowanie mszycy. Plantacje okopowych w większości były wolne od chwastów. W uprawach kukurydzy w powiecie strzelińskim zaobserwowano redukcję kolb na roślinach, a ziarno w kolbach nie było w pełni wykształcone.

Sytuacja na rynkach skupu

Ceny skupu zbóż ustabilizowały się na poziomie poprzedniego miesiąca. Średnia cena skupu pszenicy konsumpcyjnej wynosiła 150,92 zł/dt (152,04 zł/dt w lipcu), cena maksymalna to 180,00 zł/dt. Cena pszenicy konsumpcyjnej w sierpniu była wyższa o 80% niż w 2021 roku. Za pszenicę paszową można było uzyskać w punktach skupu 153,00 zł/dt, średnia cena to 139,42 zł zł/dt (mniej o 2% w porównaniu niż miesiąc wcześniej). Cena jest wyższa od ubiegłorocznej o 73%, kiedy to uzyskiwano średnio 80,37 zł/dt.

Cena jęczmienia paszowego nie zmieniła się od ubiegłego miesiąca (118,47 zł/dt w skupie). W porównaniu do 2021 roku jęczmień podrożał o 70%, w ubiegłym roku płacono średnio 69,10 zł/dt. Rzepak był skupowany średnio po 302,06 zł/dt i jest to mniej o 18% niż miesiąc wcześniej, kiedy zanotowano średnią 367,39 zł/dt. Rok temu cena wynosiła 236,46 zł/dt, co oznacza wzrost o ponad 60%.

Żywiec stabilny

Ceny skupu żywca nie zmieniły się w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Cena skupu młodego bydła opasowego jest stabilna od czerwca. W sierpniu wynosiła średnio 11,64 zł/kg, maksymalnie – 15,00 zł/kg. Ceny skupu młodego bydła opasowego są wyższe niż rok temu o około 60%, hodowcy sprzedawali wtedy opasy średnio po 7,42 zł/kg. Średnia cena skupu tuczników nieco wzrosła i wynosiła średnio 6,31 zł/kg (miesiąc temu 5,87 zł/kg). Maksymalnie rolnicy mogą otrzymać 7,50 zł/kg. W sierpniu 2021 roku średnia cena skupu tuczników była niższa o 23% (4,87 zł/kg).

Wzrosła cena skupu mleka. W sierpniu wynosiła średnio 1,78 zł/l, miesiąc wcześniej było to 1,55 zł/l. Cena jest wyższa o 25% od ubiegłorocznej. Odbiorcy indywidulani płacą za mleko średnio 2,87 zł/l. Maksymalnie otrzymują 4,20 zł/l (wzrost o 14% w ciągu roku).

Dlaczego drożeją nawozy

Od początku roku na rynku środków produkcji dla rolnictwa widać duży wzrost cen. Najbardziej podrożały nawozy mineralne, ceny środków ochrony roślin na razie nie uległy większym zmianom.

Wzrost cen nawozów mineralnych w Polsce ma związek z podwyżkami surowców do produkcji nawozów – głównie gazu ziemnego oraz węgla kamiennego, z których wytwarza się nawozy azotowe. Dodatkowo wzrost ceny mocznika jest związany z zakazem stosowania go w granulowanej formie. Od sierpnia ubiegłego roku można było stosować mocznik zawierający inhibitor ureazy lub powłokę biodegradowalną, a to dodatkowo podnosi jego cenę. Prognozy dotyczące zmian cen środków produkcji na najbliższe miesiące nie są optymistyczne dla producentów rolnych. Ceny surowców na rynkach światowych są wysokie. Sprzyja to utrzymywaniu się wysokich cen tych środków na krajowym rynku.

Ceny nawozów mineralnych są wyższe o 115-190% w porównaniu do poprzedniego roku. Tylko przez ostatni miesiąc saletra amonowa i polifoska podrożały o 10%. Cena mocznika pozostała bez zmian.

Obecnie średnie ceny nawozów wynoszą:

  • mocznik 46% N – 480,88 zł/dt (cena nie uległa zmianie ciągu miesiąca, w porównaniu do roku ubiegłego wzrost ceny o 140%),
  • polifoska 8 – 459,33 zł/dt (wzrost ceny w ciągu miesiąca o 9%, w porównaniu do roku ubiegłego wzrost ceny o 115%),
  • saletra amonowa 34% – 405,11 zł/dt (cena jest wyższa o 8% w porównaniu do poprzedniego miesiąca i jest wyższa o 190% niż w sierpniu 2021 roku).

Środki ochrony roślin także są droższe niż rok temu. Dotyczy to fungicydów, insektycydów i herbicydów, czyli trzech podstawowych grup, na które dzielą się środki ochrony roślin ze względu na sposób działania. Po przeanalizowaniu zmiany cen kilku popularnych środków z tych grup w czasie ostatnich 12 miesięcy, widać wzrost o prawie 50% w przypadku fungicydów. Natomiast ceny herbicydów oraz insektycydów nieznacznie spadły w porównaniu do poprzedniego roku.

Średnie ceny wybranych środków ochrony roślin wynoszą:

  • Chwastox Turbo 340 SL – 31,28 zł/l (niewielki spadek ceny w porównaniu z ubiegłym rokiem – o 11,5%),
  • Mustang Forte 195 SE – 76,94zł/ l (cena bez zmian w porównaniu z poprzednim rokiem),
  • Orius Extra 250 EW – 77,57zł/ l (wzrost ceny w ciągu roku o 49%),
  • Propulse 250 SE – 228,31zł/ l (cena jest wyższa o 13% stosunku do 2021 roku),
  • Delmetros 100 SC – 162,26 zł/ l (cena jest niższa o 16% niż rok wcześniej),
  • Inazuma 130 WG – 241,48 zł/kg (cena jest niższa o 5% w porównaniu do 2021 roku).

Kredyty z dopłatą do oprocentowania

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dopłaca do oprocentowania kredytów preferencyjnych, udzielanych przez banki współpracujące z ARiMR.

Zainteresowani pozyskaniem środków na przedsięwzięcia w rolnictwie i rybactwie śródlądowym mogą skorzystać z linii kredytowej RR.

Z kolei planujący inwestycje w przetwórstwo produktów rolnych, ryb, skorupiaków i mięczaków czy też na zakup akcji lub udziałów mają do dyspozycji linię kredytową PR.

Dla rolników, którzy chcą nabyć użytki rolne, przewidziano pieniądze w ramach linii kredytowej Z. Linia kredytowa KPS jest przeznaczona dla tych, którzy planują uruchomić produkcję świń wygaszoną w związku z afrykańskim pomorem świń (ASF).

Dostępne są także kredyty na wznowienie produkcji rolnej dla poszkodowanych w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych: linia inwestycyjna K01 i linia obrotowa K02.

W ofercie banków współpracujących z ARiMR jest również linia kredytowa dla młodych rolników. To linia kredytowa MRcsk, w przypadku której Agencja spłaca za rolnika część kapitału kredytu. Zainteresowanie tą linią jest bardzo duże.

Limit środków na dopłaty do kredytów preferencyjnych to 9 mln zł. Można się o nie starać w bankach współpracujące z Agencją. Zainteresowani kredytami preferencyjnymi, poza linią KPS, mogą kontaktować się z następującymi bankami: Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. i SGB-Bank S.A., a także zrzeszone i współpracujące z nimi Banki Spółdzielcze, BNP Paribas Bank Polska S.A., Santander Bank Polska S.A., Krakowski Bank Spółdzielczy i Bank Spółdzielczy w Brodnicy.

Natomiast rolnicy, którzy planują wzięcie kredytu na wznowienie produkcji świń wygaszonej w związku z afrykańskim pomorem świń (linia kredytowa KPS), mogą się zgłaszać do Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. i SGB-Banku S.A., a także zrzeszonych i współpracujących z nimi Banków Spółdzielczych oraz Banku Spółdzielczego w Brodnicy.

Usługi rolnicze i leśne – dłużej

Do 21 października został przedłużony termin przyjmowania wniosków o dofinansowanie w zakresie rozwoju usług rolniczych i leśnych. Pierwotnie nabór miał zakończyć się 19 sierpnia. Jest to pomoc udzielana w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w tworzenie i rozwój działalności pozarolniczej” finansowanego z budżetu PROW 2014-2020. W tym naborze pomocą objęte zostały nowe rodzaje działalności dla beneficjentów ubiegających się o wsparcie.

Podobnie, jak w poprzednich latach, z dofinansowania może skorzystać osoba fizyczna, prawna czy jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Warto jednak podkreślić, że rodzaje działalności, które mogą być objęte wsparciem, zostały rozszerzone o usługi leśne, a także o te związane z zabezpieczeniem lub utrzymaniem urządzeń wodnych.

Dodatkowo działalność, którą może świadczyć potencjalny beneficjent, może być związana z rolnictwem i leśnictwem w zakresie mycia i dezynfekcji (np. specjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów używanych w produkcji rolniczej), ale i z wykorzystaniem technologii cyfrowych.

W przypadku usług związanych z rolnictwem i tych dotyczących leśnictwa, działalność musi być prowadzona przez co najmniej 24 miesiące poprzedzające dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Maksymalna kwota wsparcia wynosi 500 tys. zł na jednego beneficjenta. Refundacji podlega standardowo do 50% udokumentowanych, kwalifikowanych kosztów inwestycji. Natomiast w przypadku działalności związanej z zabezpieczaniem lub utrzymaniem urządzeń wodnych i tej z wykorzystaniem technologii cyfrowych jest to 65%.

Źródła: meldunki PZDR oraz informacje ARiMR
Sylwia Kędzierska DODR